|
5-mavzu. Tuman moliya bo’limi faoliyatining asosiy moliyaviy koʼrsatkichlari tahlili.
Men Bog’ot tumanidagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish holatini o’rganib chiqqanimda bir qancha ma’lumotlarga ega bo’ldim va zamonaviy sharoitda O‘zbekiston Respublikasi moliya tizimidagi islohotlar, ularning asosiy yo’nalishlari bilan tanishdim.
Bog’ot tumani 1970-yil 7-dekabrda tashkil topgan. Maydoni 0.44 ming kv.km ga teng. Tumanning 2019-yil 1-yanvar holatiga ko’ra aholi soni 160868 kishini tashkil qiladi. Shulardan erkaklar 79481 kishi, ayollar 81387 kishini tashkil qiladi. Tuman markazi Bog’ot shaharchasi hisoblanadi.
Bog`ot tumanidagi korxonalar va tashkilotlar yagona davlat registri ma`lumotlariga ko`ra, 2019-yilning 1-yanvar holatiga ro`yxatga olingan yuridik shaxslar soni 2294 tani tashkil qilib, shundan 1619 tasi yoki 70.6 % faoliyat ko`rsatmoqda.
Iqtisodiy faoliyat turlari bo`yicha ro`yxatga olingan korxona va tashkilotlarning asosiy qismi qishloq va o`rmon xo`jaligi 1594 ta (69.5 foizi ) , sanoat 103 ta(4.5 foizi) , savdo 196 ta (8.5 foizi), qurilish 46 ta (2 foizi) hamda yashash va ovqatlanish bo’yicha xizmatlar 34 ta (1.5 foizi) sohalariga to’g’ri keladi.
Ro’yxatga olingan korxonalar umumiy sonining 6.9 foizi davlat mulkini tashkil etib, qolgan 93.1 foizi nodavlat mulki shaklidagi korxonalar, shundan 10.8 foizi xususiy korxonalar, 0.7 foizi chet el sarmoyasi ishtirokidagi korxonalar, 81.6 foizi boshqa korxonalar ulushiga to’g’ri keladi.
2018-yil yanvar-dekabr oylarida jami 187 ta yangi korxona va tashkilotlar ro’yxatga olingan ( shundan kichik biznes subyektlari 105 ta).
Iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha yangi ro’yxatga olingan korxona va tashkilotlarning 46.0 foizi qishloq va o’rmon xo’jaligi, 12,3 foizi sanoat, 12.3 fozi savdo va 2.1 foziz qurilish sohalariga to’g’ri keladi.
2020-yilning 1-yanvar holatiga Bog’ot tumanida jami 82 ta oilaviy korxona ro’yxatdan o’tgan bo’lib, o’tgan yilgiga nisbatan 20 taga, faoliyat ko’rsatayotganlari esa 80 tani tashkil etib, 19 taga ko’payganligi kuzatilgan.
Korxonalar va tashkilotlar yagona davlat registri ma’lumotlariga ko’ra, 2019-yil 1-yanvar holatiga ro’yxatga olingan kichik tadbirkorlik subyektlari ( dehqon va fermer xo’jaliklarsiz) soni 557 tani tashkil qilib, shundan 537 tasi yoki 96.4 foizi faoliyat ko’rsatmoqda.
Iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha ro’yxatga olingan kichik tadbirkorlik subyektlarining asosiy qismi savdo 196 ta ( 35.2 foizi), sanoat 101 ta (18.1 fozi), qurilish 45 ta ( 8.1 foizi) hamda qishloq va o’rmon xo’jaligi 80 ta (14.4 foizi) sohalariga to’g’ri keladi.Korxonalar va tashkilotlar yagona davlat registri ma’lu motlariga ko’ra, 2019-yil 1-yanvar holatiga ro’yxatga olingan xorijiy investitsiyalar va sarmoyalar ishtirokidagi korxonalar soni 6 tani tashkil qilib, barchasi faoliyat ko’rsatib kelmoqda.
Bog’ot tumanida ro’yxatdan o’tgan oilaviy korxonalarning viloyatda tutgan ulushi 4.8 foizga teng bo’lib, o’tgan yilga nisbatan 10.1 foiz punktga oshgan, mos ravishda faoliyat ko’rsatayotgan oilaviy korxonalar 2.6 foiz punktga oshib, 96.8 foizni tashkil etgan.
Men tanishuv amaliyoti davomida Bog’ot tumanining oxirgi 3 yillik (2018.2019.2020) daromadlari va xarajatlari prognozi va ijrosini o’rganib chiqdim. Unga ko’ra 2018-yil 31- dekabr holatiga daromadlar qismi prognozda 178028740000 so’mni, bajarilishda 208823370000 so’mni tashkil qilgan. Bu esa o’tgan yilgiga ko’ra kamayganini bildiradi. Ta’lim sohasi uchun viloyatlar va Toshkent shahar byudjetlaridan olingan maqsadli ijtimoiy transfertlar prognozda 504681460000 so’mni, bajarilishi ham shuni tashkil etgan. Tibbiyot sohasi uchun ijtimoiy transfertlar esa prognozi va bajarilishi 204307040000 so’mni tashkil qilgan. 2019-yil uchun Bog’ot tuman mahalliy budjeti daromadlari 273115910000 so’mni, xarajatlari 1353138180000 so’mni va ijtimoiy sohaga transfertlar 108002227000 so’mni tashkil qildi. 2020-yilda tuman mahalliy byudjetining daromadi 148445131000 so’mga rejalashtirilgan bo’lib, bu o’z navbatida 143531323000 so’mga bajarilgan. Xarajatlar qismi esa 149237202000 so’mni tashkil etgan.
Ushbu mavzu bo’yicha ishlab chiqarish amaliyoti hisobotiga tumanning so’nggi 3 yillik daromadlari va xarajatlari to’g’risidagi asosiy ma’lumotlarni ilova qilmoqdaman.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
