1-Mavzu: Topografik kartalarni o`qish, o`rganish Режа

1.6.2. Egri chiziqlar. Sirkul qadamini yaxlit kilometrlar (yuzlik metrlar) soniga teng sirkul qadami o‘rnatiladi. Keyin sirkulni yo‘nalish bo‘yicha siljitib kilometrli masofa sanaladi. “Qadamga” sig‘may qolgan masofa qoldig‘i chiziqli masshtab bo‘yicha topiladi.





1.7-chizma. Kartada egri chiziqlarni o‘lchash


1.7. Joy nuqtalarining balandliklarini karta bo‘yicha aniqlash

1.7.1. Nuqta gorizontalda joylashgan. Nuqtaning mutloq balandligi qiymati u joylashgan gorizontallar balandligi qiymatiga teng; masalan yakka turgan daraxting mutloq balandligi 260 metr.

1.8-chizma. Nuqta gorizontalda joylashgan
o‘rnini aniqlash


1.7.2. Nuqtalar gorizontallar orasida joylashsa. Nuqtaning mutloq balandligi unga yaqin bo‘lgan gorizontal balandligi qiymatiga gorizontallar quyi qismida joylashsa yaqin bo‘lgan balandlik qiymatiga bu gorizontallar ustidagi nuqta chamalab aniqlanadi,ya’ni bu nuqtaning nisbiy balandligiga qo‘shilishiga teng bo‘ladi; masalan, yo‘nalishdagi saroyning joylashgan o‘rnining mutloq balandligi 213 m ga teng.



1.9-chizma. Nuqtalar gorizontallar orasida joylashgan
o‘rnini aniqlash
1.8. Joylashgan nuqtalarning o‘zaro nisbiy balandliklarini
kartada aniqlash


1.8.1. Nuqtalar gorizontallar joylashsa. Nuqtalarning o‘zaro nisbiy balan-dliklari ular joylashgan gorizontallar balandliklari farqiga teng; masalan, tosh ustidan nuqtaning balandligi 20 m bo‘lsa, daraxtning toshga nisbatan nisbiy balandligi 0 ga teng.

1.10-chizma. Nuqtalar gorizontallar joylashgan
o‘rnini aniqlash
1.8.2. Nuqtalar gorizontallar orasida joylashsa. Nuqtalar o‘zaro nisbiy balandliklari farqi mutloq balandligi farqiga teng; masalan, kar’erning buta ustiga nisbatdan nisbiy balandligi 25 m.





1.11-chizma. Nuqtalar gorizontallar orasida joylashgan
o‘rnini aniqlash