1 Мавзу Тарбиячи nutqi madaniyati fanining predmeti va uning vazifalari. (2 соат)

 
2. Nutq madaniyati faning boshqa fanlar bilan aloqasi. 
Tilning biror sohasi qatnashmay qolgan nutqning bo’lishi mumkin emas.
Har qanday nutqda tilning fonetikasi ham, lekiskasi ham, so’z yasalishi, 
morfologyasi ham, sintaksisi, stilistikasi ham ishtirok etgan bo’ladi. Shunday ekan 
obekti nutq bo’lgan nutq madaniyati fani ham tilshunoslikning hamma tarmoq 
fanlari bilan bevosita bog’langandir. 
Nutq madaniyati fani bu fanlarga xos xususiyatlarni to’g’ridan – to’g’ri 
o’rganmaydi. Ularni nutqning aloqaviy sifatlariga ijobiy va salbiy ta’siriga ko’ra 
tekshiradi. 
1. Nutq madaniyati fani o’z xususiyatiga ko’ra uslubshunoslik 
(leksikologiya)ga qattiq bog’langandir. Uslubshunoslik til uslublarini o’rganadi. 

---

Nutq madaniyati fani bo’lsa tilshunoslikning til normalariga aloqador hamma 
sohalari bilan bog’langandir. 
2. Nutq madaniyati fani leksikologiyaga ham qattiq bog’langandir. Chunki, 
nutqning aloqaviy fazilati hisoblangan aniqlik, to’g’rilikni so’zning lug’aviy 
ma’nolarining aniq tavsifsiz tushunib bo’lmaydi. Nutqning mantiqiyligi so’z 
ma’nolarining ma’no va mazmuniy bog’lanishlariga asoslanadi. Nutqning soflik, 
ifodaviylik, o’rinlilik kabi aloqaviy fazilatlari ham nutq madaniyati fanini 
leksikologiya bilan bog’laydi. 
3. Nutq madaniyati fani hamma vaqt mantiq va ruhshunoslikka suyanadi. 
Logikaga murojat qilmasdan turib aniqlik va mantiqiylikni ta’minlash ham, 
baholash ham mumkin emas. Mantiq so’zlar va butun bir gapdan chiqadigan 
tushunchalarni belgilaydi. So’zlarning ma’nosi va ifodalanayotgan tushuncha 
o’rtasidagi munosabatni mantiq tekshiradi. Mantiq so’zlar, birikmalar va gaplar 
orasidagi ma’no aloqalarini taminlaydi. 
4. Nutq madaniyati bundan tashqari nafosat haqdagi fan estetika bilan, 
badiiy adabiyot nazariyasi, adabiyotshunoslik aloqadordir.