xodimlarning yoshi (o‘rta va katta yoshdagilarning ko‘pligi);
byudjetning ozligi;
uskuna va jihozlar kamligi.
Istiqbollari:
yaxshi еrda joylashgan, o‘zi kabi yuqori obro‘ - etiborga ega bo‘lgan qo‘shni ta’lim tashkiloti bilan qo‘shilish;
guruhlar bo‘yicha tadbirlar va sport musobaqalarida obro‘-e’tibor qozonish;
qo‘shilish va yangi tashkilot hosil bo‘lishi natijasida umumiy yuksalish;
taklif qilinadigan ta’lim xizmatlari sonini ko‘paytirish uchun xodimlarning kasbiy saviyasini oshirish imkoniyati;
birlashgan tashkilot qo‘shimcha moliyaviy resurslarni jalb qilishi mumkin.
Muvaffaqiyatsizliklar:
o‘z qiyofasini, ustunliklarini va obro‘-e’tiborini yo‘qotish xavfi;
vaqtidan ilgari nafaqaga chiqib ketishi mumkin bo‘lgan tajribali xodimlarni yo‘qotish xavfi;
boshqa ta’lim tashkilotining muhiti ustun bo‘lib qolishi;
ba’zi bir hokimiyat vakillarining qo‘llab-quvvatlashlaridan mahrum bo‘lish e’htimoli.
Muvaffaqiyatning tanqidiy omillari-bu, agar ta’lim tashkiloti xodimlari talablarini qondirishga va bosh vazifani hal qilishga yo‘naltirilgan bo‘lsa, u erishishi lozim bo‘lgan ko‘rsatkichlardir. Ular vazifasining navbatdagi bosqichi bo‘lib, ta’lim tashkilotining asosiy maqsadi yo‘nalishini belgilab beradi.
Ular faoliyat ko‘rsatkichlari bilan, juda bo‘lmasa ham, o‘xshash. Farqi shundaki, faoliyat ko‘rsatkichi, odatda, natijalarni tanqidiy omillaridan kelib chiqadi va ta’lim tashkilotining asosiy vazifasiga yoki xodimlarning talabiga doim ham to‘g‘ridan-to‘gʻri taalluqli bo‘lavermaydi.
Davlat ta’lim standari va kadrlarini kasbiy tayyorlash sifati. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ning bosqichma-bosqich amalga oshirilishiga ko‘ra uzluksiz ta’lim tizimida chinakam o‘zgarishlarning yangi istiqbollari ochilmoqda. Ularning amalga oshirilishi -ham yangidan yuzaga kelgan, ham o‘tmishdan meros bo‘lib qolgan muammolarning hal etilishini talab qiluvchi murakkab va ko‘p tomonlama jarayon. Ta’lim sobiq tizimi ma’muriy-buyruqbozlik tizimidan tabaqalashtirilgan va demokratik tizimga aylanib bormoqda.
Amalga oshirilayotgan o‘zgarishlar jarayonida, aniq ifodalangan ijobiy hodisalar bilan birga salbiylari ham ko‘zga tashlanmoqda. Salbiy hodisalarga quyidagilar kiradi:
Bir qator ta’lim tashkilotlari tomonidan o‘rgatilayotgan ayrim muhim faoliyatlar, shu jumladan, rivojlangan mamlakatlarda ta’limning o‘zagini, uning asosini tashkil qiluvchi faoliyatlar bo‘lmagan yoki jiddiy qisqargan o‘quv faoliyatlarining qabul qilinishi;
faoliyat vazifasining yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan eng ko‘p me’yoridan (ko‘pincha ancha) oshirish;
sifati oddiy talablarga muvofiq kelmaydigan faoliyat turlarni yaratish va ulardan foydalanish;
bolalar yutuqlarini baholash tizimini, unga muqobil tizimni yaratmay va joriy etmay turib, buzish;
to‘laqonli ta’lim uchun zarur bo‘lgan bir qator majburiy faoliyatlarni (yoki ularning bo‘limlarini) o‘rgatishning qo‘shimcha haq to‘lanadigan ta’lim xizmatlari sohasiga kiritish;
o‘z mazmuni, tili va janriga ko‘ra pedagogik funksiyalarni bajarishga qodir bo‘lmagan faoliyat darsliklari va qo‘llanmalarining yuzaga kelishi va hokazolar.
Yuqorida bayon etilganlardan ta’lim sifatini pasaytirish va milliy ta’lim tizimi eskirganligining oldini olish, uni rivojlangan davlatlar tajribasi hamda milliy ta’lim tizimini hisobga olgan holda davlat ta’lim standartlarini ishlab chiqish va joriy etish yo‘li bilan rivojlantirish uchun qulay sharoit yaratish zarurligi ayon bo‘ladi.
So‘nggi yillarda jahondagi ko‘plab mamlakatlar ta’lim tizimiga milliy ta’lim standartlarini yaratish tendensiyasi xos bo‘lib bormoqda. Qator mamlakatlarda «Ta’lim standarti» nomi bilan ataluvchi hujjatlar ishlab chiqilgan. Ularning tahlili standartlar, ularga yondashuv ma’lum darajada umumiy bo‘lgani holda, ta’lim amaliyotiga turli sabablar tufayli va turli maqsadlar bilan kiritilayotgani, hujjatlarning o‘zi esa shakli va mazmuniga ko‘ra bir-biridan ancha farqlanishini ko‘rsatmoqda.
5-MAVZU: TA’LIM MENEJMENTI FUNKSIYALARI, METODLARI, BOSHQARUV QARORLARI.
