1-мавзу. Таълим жараёнининг тузилмаси

Узвийлик принципи - таълим жараёнида узвийлик бир босқичдаги билим, иш-ҳаракат усулларининг иккинчи юқори босқичга кўтариш билан боғлиқ алоқадорликни ўрнатиш йўли билан амалга оширилади. Бундай узвийликнинг муваффақиятли амалга ошишига энг камида қуйидаги икки омил ўз таъсирини кўрсатади:
1) ўқув-меъёрий ҳужжатлар ва аниқ ўқув предметларининг мазмуни (дастур, дарслик, кўрсатмали қўлланмалар)даги узвийлик;
2) таҳсил олувчиларнинг реал тайёргарлиги ва ўқитувчининг касбий маҳорат даражаси.
Сўнгги йилларда республикамизда фаолият кўрсатувчи илғор педагогик жамоаларда дарс самарадорлигини ошириш ва такомиллаштиришга оид жуда катта ҳажмдаги ижодий ишлар қуйидаги йўналишларда олиб борилмоқда.
- дарсларни ўтказишда шаблон ва бир қолиплиликни бартараф этиш, ўқув жараёнида турли мазмун ва тузилмадаги дарсларни қўллаш;

• 
  ўқув материалини таҳсил олувчиларга етказиш билан уни дарсда мустаҳкамлашнинг турли шаклларини уйғунлаштириш;
  
• 
  ўқув-тарбия жараёнига таҳсил олувчиларнинг онглилиги, фаоллиги ва мустаҳкамлигини таъминлашнинг муҳим воситаси сифатида турли даражадаги амалий машқлар, топшириқлар тизимини киритиш;
  
• 
  таҳсил олувчиларнинг мустақил ишлари миқдори ва мураккаблик даражасини аниқлаш;
  
• 
  ўқув материалини мустаҳкамлашнинг аниқ тизимини амалга ошириш;
  
• 
  асосий, бош ўқув материалларини ажратиб олиб, уларни мукаммал ўрганиш ва мустаҳкамлаш;
  
• 
  таҳсил олувчиларни мустақил ўқиб-ўрганишга ўргатиш;
  
• 
  уйга бериладиган топшириқларни меъёрлаштириш ва самарадорлигини ошириш;
  
• 
  ихтисослик ўқув предметлари бўйича ўрганилаётган назарий ўқув материалларини ишлаб чиқариш таълими билан узвий боғлаб ўрганиш;
  
• 
  индивидуал сўровларни камайтириш ва фронтал сўровлар доирасини вақт нуқтаи назаридан кенгайтириш;
  
• 
  индивидуаллаштириш ва табақалаштириш имкониятларини берадиган ижодий мустақил ишларни қўллаш кабилар.
  

Хулоса қилиб шуни айтиш мумкинки, касб - ҳунар коллежларида таълим мазмуни, ташкилий шакллари, амалга ошириш метод ва воситаларининг бирлиги (яхлитлиги)да ўз ифодасини топади. Олий мусиқа таълими мазмунини танлаб олиш ва амалга жорий этишни умумий ҳолда қуйидагича чизма тарзда ифодалаш мумкин: