1-mavzu: sotsiologiyaning fan sifatida vujudga kelishi va taraqqiyotini asosiy bosqichlari

Antik davr

• Sokratning nuqtai nazaiga ko’ra, inson faoliyati uning yaxshilik, savob, oriyat, insof haqidagi tushunchalari mazmunidan iborat bo’lib, bu tushunchalirni shaxs qanday tushunishi katta ahamiyatga ega
• Platon insonning ijtimoiy urnini belgilashda har bir kishi dastavval o’z davlatining fuqarosi bo’lishi lozim, deb ta’kidlaydi
• Platon murakkab ijtimoiy-siyosiy muhitda yashaganligi sababli ideal davlat qurilishi orzusida yashagan. Uning ezgulik asosiga qurilgan ideal davlat tuzumi quyidagi fazilatlarga ega bo’lish lozim: 1) donishmandlik; 2) jasorat; 3) har ishni oqilona me’yorni saqlay bilish; 4) adolat.
• Aristotel davlat tuzumini olti xil ko’rinishga tasniflab, ulardan uchtasi (monarxiya, aristokrat va politiya) to’g’ri va uchtasi (traniya, oligarxiya va demokratiya) noto’g’ri davlat tuzumlari, deb hisoblaydi.

Ilk bosqichlar

• Eng qadimgi grek sotsiologiya maktab
• demokratiyasi ravnaqi davri sotsiologiyasi.
• Grek
• . Antik dunyo olamining “oltin davri”.

Sharqda jamiyat haqidagi qarashlari bilan hissa qo’shgan mutafakkirlar…

• Abu Mansur al Moturidiy
• Abu Nasr Forobiy
• Abu Rayhon Beruniy
• Ibn sino
• Ibn Xoldun
• Zahiriddin Muhammad Bobur