1-mavzu: sotsial geografiyaning ob’ekti va predmeti reja

Tarixiy-geografik tasnif.

1. 
   O’rta yer dengizi havzasi dinlari:
   

a) grek;
b) Rim;
v) ellinistik;

2. 
   Qadimiy Yaqin va O’rta SHarq dinlari:
   

a) Misr;
b) SHumer;
v) Akkad;
g) g’arbiy-somiy;
d) islomgacha arablar dinlari;

3. 
   Yaqin va O’rta SHarqning payg’ambarli dinlari:
   

a) zardushtiylik;
b) yahudiylik;
v) xristianlik;
g) manixeizm;
d) islom;

4. 
   Hindiston dinlari:
   

a) vedalar dinlari;
b) hinduizm;
v) hind buddizmi (teravada, maxayana);
g) jaynizm;

5. 
   SHarqiy va Janubi-SHarqiy Osiyo dinlari:
   

a) SHri-Lanka, Tibet, Janubi-SHarqiy Osiyo havzasi buddizmi;
b) Xitoy dinlari (daosizm, konfutsiychilik, buddizm maktablari);
v) Koreya va Yaponiya dinlari;

6. 
   Amerika hindulari dinlari:
   

a) toltek va atsteklar dinlari;
b) inklar dinlari;
v) mayyalar dinlari.

2. 
   Etnik tasnif.
   

1. 
   urug’-qabila dinlari – totemistik, animistik tasavvurlarga asoslangan, o’z urug’idan chiqqan sehrgar, shaman yoki qabila boshliqlariga sig’inuvchi dinlar. Ular millat dinlari va jahon dinlari ichiga singib ketgan bo’lib, hozirda Avstraliya, Janubiy Amerika va Afrikadagi ba’zi qabilalarda saqlanib qolgan;
   
2. 
   millat dinlari – ma’lum millatga xos bo’lib, boshqa millat vakillari o’ziga qabul qilmaydigan dinlar. Ularga yahudiylik (yahudiy millatiga xos), hinduizm (hindlarga xos), konfutsiychilik (xitoy millatiga xos), sintoizm (yaponlarga xos) kiradi;
   
3. 
   jahon dinlari – dunyoda eng ko’p tarqalgan, kishilarning millati va irqidan qat’inazar unga e’tiqod qilishlari mumkin bo’lgan dinlar. Ular safiga odatda buddizm, xristianlik va islom dinlarini kiritadilar.
   

Bundan tashqari dinlar ta’limotiga ko’ra monoteistik – yakkaxudolik (yahudiylik, islom) va politeistik – ko’pxudolik (hinduizm, konfutsiychilik) dinlari va h.k.ga bo’linadi.