1 mavzu: Psixologiyaning predmeti


Xarakter aktsentuatsiyasi



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet137/151
Sana29.01.2021
Hajmi0,82 Mb.
#57570
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   151
Bog'liq
umumiy psixologiya

4. Xarakter aktsentuatsiyasi 

      Nemis  psixiatri K. Leongard fikricha, 20  -  50 % kishilarda ba`zi  xarakter xususiyatlari  shu darajada 

kuchliki,  ba`zan  bir  xil  tipdagi  ziddiyat  va  hissiy  portlashlarga  olib  kelishi  mumkin.  Xarakter 

aktsentuatsiyasi  -  biror  xususiyatning  boshqalari  zarariga  kuchli  rivojlanishi  va  atrofdagilar  bilan 

munosabatlarining yomonlashuviga olib kelishidir. Xarakter aktsentuatsiyasi turli darajada engil va hatto 

psixopatiya  darajasigacha  bo`lishi  mumkin.  O`smirlar  orasida  xarakter  aktsentuatsiyasi  ko`p  (50-80%) 

uchraydi. Uni turli psixodiagnostik testlar, masalan, Shmishek testi orqali aniqlash mumkin. 

     K. Leongard tomonidan xarakter aktsentuatsiyasi quyidagicha tasniflanadi: 




1. Gipertim tip. Haddan tashqari aloqaga kirishuvchan, ko`p gapiradi, imo - ishora, mimikaga boy, suhbat 

mavzusini  burib  yuborishga  moyil,  ko`pincha  xizmatga  doir  va  ommaviy  majburiyatlarni  unutib 

qo`yganligi sababli ziddiyatlar kelib chiqadi. 

2.  Distim  tip.  Kamgap,  muloqotga  kirishishga  qiynaladi,  pessimist,  ziddiyatlardan  o`zini  olib  qochadi, 

uyda yolg`iz qolishni yoqtiradi. 

3. TSikloid tip. Kayfiyati tez o`zgarishga moyil, kayfiyati yaxshi paytda - gipertim, yomon paytda distim 

tipga o`xshab qoladi. 

4. Qo`zg`aluvchan tip. Muloqotda passiv, verbal va noverbal reaktsiyalari sust, qaysar, ba`zan urushqoq, 

ko`pincha turli mojarolarning tashabbuskori. 

5. Kuchaytiruvchi tip. Kamgap, aql o`rgatishni yoqtiradi, yuqori natijalarga erishishni xohlaydi, tez xafa 

bo`ladi, shubhalanuvchan, qasoskor. Kichik-kichik muammolarni kattalashtirishga, bo`rttirishga moyil. 

6.  Pedant  tip.  Ziddiyatlarga  kam  qo`shiladi,  ko`pincha  passiv  holatda  bo`ladi,  atrofdagilarga  ko`plab 

rasmiy talablar qo`yadi, tartibli, jiddiy, ishonchli xodim. 

7. Xavotirli tip. Kamgap, odamovi, o`ziga ishonmaydi, ziddiyatlardan o`zini olib qochadi, tinchliksevar, 

o`z - o`zini tanqid qiladi. Topshiriqlarni vaqtida bajaradi. 

8.  Eemotiv  tip.  Tor  doiradagi  kishilar  bilan  muloqotga  kirishishni  yoqtiradi,  xafa  bo`lsa  tashqaridan 

sezdirmaslikka  harakat  qiladi,  mehribon,  g`amxo`r,  mas`uliyatni  his  qiladi.  Boshqalarning  yutuqlaridan 

quvonadi. 

9.  Namoyishkorona  (demonstrativ)  tip.  Muloqotga  tez  kirishadi,  etakchilikka  intiladi,  hoqimiyat  va 

maqtovni yoqtiradi, boshqalarni o`ziga jalb qila oladi, noyob tafakkurga, xulq - atvorga ega. 

10.  Ekzaltirovanlashgan  tip.  O`ta  muloqotga  kirishuvchan,  ko`p  gapiradi,  qiziquvchan,  do`stlari  va 

yakinlariga e`tiborli, boshqalarga yordam beradi, did- farosatli, samimiy. 

11.  Ekstrovertirovanlashgan  tip.  Muloqotga  kirishuvchan,  do`stlari  ko`p,  ziddiyatlardan  o`zini  olib 

qochadi, boshqalarni diqqat bilan eshitishi mumkin. Topshiriqlarni vaqtida bajaradi. 

12. Introvertirovanlashgan tip. Muloqotga kirishishga qiynaladi, “ichimdagini top”, falsafiy fikr yuritishni 

yoqtiradi, qat`iyatli, e`tiqodi mustahkam, qaysar, tafakkuri qotib qolgan. 

To`g`ri  tashqil  etilgan  ta`lim  -  tarbiya  jarayonida  xarakter  aktsentuatsiyasini  tarbiyalash  va  tuzatish 

mumkin. 



Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   151




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish