1 mavzu: Psixologiyaning predmeti


Idrokning fiziologik asoslari



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/151
Sana29.01.2021
Hajmi0,82 Mb.
#57570
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   151
Bog'liq
umumiy psixologiya

4. Idrokning fiziologik asoslari 

      Idrokning  nerv  -  fiziologik  mexanizmlari  sezgilar  kabi  reflektor  jarayondir.  Lekin  u  sezgilargi 

qaraganda  bir  muncha  murakkabroq.  I.  P.  Pavlov  ta`limotiga  ko`ra,  tevarak  -  atrofdagi  narsa-

hodisalarning retseptorlarga ta`sir etishi  tufayli hosil bo`ladigan muvaqqat  nerv bog`lanishlari  idrokning 

fiziologik asosini tashqil etadi. Bu muvaqqat bog`lanishlar narsa - hodisaning birgina xossasi bilan emas, 

balki  barcha  xossalari  kompleks  qo`zg`ovchilar  ta`siri  bilan  vujudga  keladi.  Masalan,  talaba  butun  bir 

dars  jarayonida  idrok  qilayotganda  o`qituvchini  ko`radi,  uning  nutqini  tinglaydi,  yozadi.  Bu  kompleks 

qo`zg`ovchilar ko`rish, eshitish, muskul  -  harakat  retseptorlarini  qo`zg`aydi.  Kompleks qo`zg`ovchilarni 

analizatorlarning  miya  po`sti  bo`limidagi  yadrolarida  murakkab  tahlil  va  sintez  qilish  amalga  oshadi. 

Idrok  jarayonida  tahlil  bilan  bir  vaqtda  sintez  ham  ro`y  beradi.  SHuning  uchun  biz  ayrim  tovushlarni 

emas, butun so`z va iboralarni idrok qilamiz. Demak, idrokning nerv - fiziologik asosida ikkinchi signal 

tizimining muvaqqat nerv bog`lanishlari  yotadi. Muvaqqat nerv bog`lanishlarining hosil bo`lish jarayoni 

sintez asosini tashqil etadi. Idrok asosida ikki xil nerv bog`lanishlari yotadi: 

a) bir analizator doirasida hosil bo`ladigan bog`lanishlar. Bu bir narsadagi kompleks qo`zg`ovchilarining 

organizmga  ta`sir  etishidan  vujudga  keladi.  Masalan,  eshitish  analizatoriga  ta`sir  qiladigan  ayrim 

tovushlarning o`ziga xos birikishi shunday qo`zg`ovchi bo`la oladi. Musiqa tinglash, rasm ko`rish. 

b)  analizatorlararo  bog`lanishlar.  Bunda  bir  narsa  yoki  hodisadagi  qo`zg`ovchilar  bir  necha 

analizatorlarga ta`sir etadi. Masalan, ko`rish, eshitish, muskul analizatorlari, ma`ruza, monolog. 




Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   151




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish