1. Mavzu: Psixologik tadqiqotlarda sifat va miqdor birligi. Psixologiyada o'lchov Reja

6.Mavzu:Ikki ko'plikni taqqoslash. Styudent va Fisher mezonlari. Noparametrlik metodlar
Reja:
1.Ikki ko'plikni taqqoslash.
2.Styudent va Fisher mezonlari.
3.Noparametrlik metodlar
Fisher mezoni - z. Ingliz statisti Fisher korrelyatsion va regression tahlillarning ishonchliligini tekshirish uchun logarifmik funksiyadan foydalanish usulini ishlab chiqdi: z taqsimot kichik tanlanmada normalga yakin bo’ladi. F. Mills Nq 12 va p 0,8 (p- bosh to’plamda korrelyatsiya koeffitsiyenti)da r va z taqsimot grafigini o’tkazadi. z o’rta kvadratik xato quyidagi formula bo’yicha topiladi:
Ushbu formulada siz o’rta kvadratik xato faqat taqsimot hajmiga, ya’ni z taqsimoti bog’lanish zichligiga bog’liq bo’lmaydi. r va z ga o’tish tegishli jadvallar bo’yicha amalga oshiriladi va korrelyatsion va regression tahlil natijalari mustahkamligini tekshirish uncha qiyin bo’lmaydi. Fisher z mezonidan boshqa maqsadlarda ham foydalanishi mumkin.
Korrelyatsion koeffitsentlari boshqa tanlama farqlarni amalga oshirish hamda baholash;Korrelyatsiyaning ikkita tanlama koeffitsiyentining mavjud farqini baholash;
Agar tanlama bitta to’plamda o’tkazilgan bo’lsa, korrelyatsiyaning eng yaxshi koeffitsiyentini aniqlash.Styudentning t mezoni. Mazkur kriteriy Styudent taxallusli ingliz matematigi Uilyam Gosset tomonidan ishlab chiqilgan.
Styudentning t taqsimoti kichik tanlamalar uchun maxsus belgilangan. t taqsimot taqsimlagichli suratga ega bo’lgan qiymat munosabatlarida, keyinchalik arifmetik o’rtacha qiymat taqsimlashda uchraydi.
Bunda: m - bosh o’rtacha:
v - erkinlik darajasi soni (N-1);
- tegishli tanlama to’plam arifmetik o’rtacha qiymati va o’rta kvadratik chetlamasi.
Korrelyatsiya juft koeffitsiyentining tekshirish uchun N- 2 erkinlik darajasini t taqsimotga ega bo’lgan formula orkali qiymat aniqlanadi.
Agar tr > t bo’lsa nolinchi gipotezani qo’llab bo’lmaydi va binobarin bosh to’plamda chiziqli korrelyatsiya mavjud. Uning ishonchli ta’rifi sifatida korrelyatsiyaning chiziqli koeffitsiyenti namoyon bo’ladi. Chiziqsiz bog’lanishda R korrelyatsiyasining indeksi mustahkamligi ham xuddi shu usulda tekshiriladi. Bunday hollarda (4) formuladagi korrelyatsiya koeffitsiyenti korrelyatsiya indeksi R bilan almashtiriladi. To’plamli korrelyatsiya koeffitsiyenti R kvadratik o’rta xatoga ega.