1-mavzu. O’zbek davlatchiligining shakllanishi va dastlabki taraqqiyot bosqichlari. O’zbek xalqining etnik shakllanishi. Ajdodlarimizning ja’on tsivilizatsiyasiga qo’shgan xissasi

Nazorat va mulohaza uchun savollar

1. Milodiy V asr 2-choragidan boshlab siyosiy maydonga chiqqan eftaliylar Eron sosoniylari bilan ko‘p urush olib borganlar. Ular hatto sosoniylarning bir podshosini ikki urushda ikki marta ham asrga tushirganlar. Birinchisida Vizantiya aralashuvi bilan asrlikdan qutulgan hukmdor, ikkinchi marta asr tushganda 30 xachir kumush dirham evaziga qo‘yib yuborilgan. Katakchalardan bu sosoniy hukmdor nomini toping?

2. Eftaliylar davrida jamiyatda feodal munosabatlar boshlanishiga qaramay ular hayotida ibtidoiy jamiyatning ayrim sarqitlari saqlanishda davom etgan. Eftaliylarning oliy tabaqa vakillari hayotida bir oilaviy odat ham hukm surgan. Bu qanday oilaviy odat edi?
3. Turk hoqonligi tarixida bir hukmdor adolatparvar, xalqparvar hoqon sifatida nom qozongan. U turk xalqining vatani abadiy bo‘lishi uchun kurashgan. Shu bois, bu hoqonning ismi “dono” degan ma’noni ham anglatgan. Bu dono hoqon kim edi?
4. Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom 622 yili 24 sentabrda Makkadan Yasrib (Madina)ga hijrat (ko‘chib borish) qilganlar. Islom tarixida ko‘chib borganlar “muhojirlar” (ko‘chib kelganlar) deyilib, u yerdagi islomni qabul qilganlar esa “ansorlar” deb nom oldilar. Xo‘sh, muhojirlar ko‘chib kelganlarni anglatar ekan, ansorlar so‘zi bizning tilimizda nimani anglatadi?
5. Arablar Movaraunnahr va uning poytaxti Samarqandga yurish qilganlarida qo‘shin qatorida payg‘ambar alayhissalom avlodlaridan ham bir kishi bo‘lgan. Uning taqdiri to‘g‘risida turlicha ma’lumotlar bor. Ba’zilar uni Samarqandda o‘ldirilgan desalar, yana ba’zi birovlar u Marvda vafot etgan deb hisoblaydilar. Biroq, nima bo‘lganda ham Narshaxiyning “Buxoro tarixi”da yozilishicha, Samarqanddagi Shohizinda ziyoratgoh majmuasi shu shaxs nomi bilan bog‘liqdir. Bu shaxsning nomini ayting?
6. Arablar O‘rta Osiyoni egallagach, islomni yoyish maqsadida turli yo‘llardan foydalanilgan. Jumladan, islomni qabul qilganlar ikki turdagi soliqlardan ozod qilingan bo‘lsa, undan bosh tortganlardan bunday soliqlar qattiqqo‘llik bilan undirib olingan. Bu ikki soliqning nomlarini ayting?