1-mavzu. O’zbek davlatchiligining shakllanishi va dastlabki taraqqiyot bosqichlari. O’zbek xalqining etnik shakllanishi. Ajdodlarimizning ja’on tsivilizatsiyasiga qo’shgan xissasi

Abu Ali ibn Abdulloh ibn Sino (980-1037). U tibbiyot sohasidan tashqari falsafa, mantiq, ruhshunoslik, adabiyotshunoslik, she’riyat, musiqa, geologiya, mineriologiya, fizika, matematika, astronomiya bo‘yicha ham yuzlab asarlar yozgan. Qohiralik olim Shoxota Kanavotiy o‘z asarida ibn Sinoning 276 ta asarlari qo‘lyozmasi ro‘yxatini beradi.
Butun Sharq tibbiyot ilmining shakllanishi va rivoji ibn Sino nomi bilan chambarchas bog‘liqdir. U o‘zining ko‘p jildli “Tib qonunlari” asarida Movarounnahrdagi amaliy va nazariy tibbiyot natijalarini umumlashtirdi, uni qo‘shni Sharq mamlakatlari tibbiyot yutuqlari bilan boyitib, butun bir tizim (sistema) ga keltirdi.
Ibn Sino 800 ga yaqin dorini sinchiklab o‘rganib chiqqan va ulardan turli kasalliklarni davolashda foydalangan. U ishlatgan 396 xil o‘simlikdan 165 tasi hozirgi zamon meditsinasida qo‘llanilmoqda. 110 tasi esa sobiq ittifoq tabobat ilmiga kiritilgan. Allomaning “Tib qonunlari” kitobi XVIII asr oxirlarigacha Yevropa bilim yurtlarining darsligi bo‘lib, u birdan-bir tibbiyot qo‘llanmasi sifatida tan olingan.
Imom Ismoil al-Buxoriy (810-870) edi. U yoshligidan islom ilmiga qiziqib, Buxorolik muhaddislar Muhamad al-Poykandiy, Abdulloh al-Masnadiylardan hadis ilmini chuqur o‘rganib, hadislarni yod olgan. 16 yoshlarida onasi va akasi bilan safarga otlanib Balx, Basra, Kufa, Bag‘dod, Xums, Damashq, Makka va Madina shaharlarida bo‘lgan, u yerlardagi hadischi olimlardan ilm olgan. Al-Buxoriy islom ilmiga oid 20 ga yaqin katta hajmdagi asarlar yozgan. Uning asarlarining diqqat markazida dinning inson uchun tarbiyaviy ahamiyati, uning ma’naviy yuksalishi, tozaligi, donoligi, yaxshi-yomonni bir-biridan ajrata olish kabi xislatlar turadi.
Islom dunyosining yirik olimi o‘zining “Ishonarli to‘plam” asari bilan hadisshunoslikda eng yuqori pog‘onaga ko‘tarildi. Imom Buxoriy hayoti davomida 600 ming hadis to‘plab, ulardan 7275 tasini o‘zining ana shu 4 jildlik kitobiga kiritdi. Asar Misr va boshqa ko‘p mamlakatlarda nashr etilgan. Bizda esa 1991-1992 yillarda o‘zbek tiliga tarjima qilinib chop etildi.