1-mavzu: Ona tili punktuatsiyasining asosiy tamoyillari (mantiqiy-grammatik tamoyil, uslubiy tamoyil, differensiatsiya tamoyili). Ona tilida tinish belgilari va ularning tasnifi; tinish belgilarining qo‘llanish o‘rinlari

Grammatik uslubiyat ikkiga bo‘linadi: morfologik va sintaktik uslubiyat. Morfologik uslubiyatda so‘z turkumlarining uslubiy qo‘llanilishi o‘rganiladi. Shundan ayrim so‘z turkumlarining uslubiy xususiyatlari bilan tanishamiz.
Ot turkumiga xos uslubiy xususiyatlar.
1.Kelishik qo‘shimchalarning uslubiy xususiyatlari. Kelishik qo‘shimchalari o‘zaro almashib qo‘llanishi mumkin:
1) –ni va -dan qo‘shimchalari almashib qo‘llanishi mumkin: Qani oshdan (-ni) oling, mehmon.
2)-ni va -ga qo‘shimchalari almashib qo‘llanishi mumkin : Gapingizga (-gizni) tushunmadim.
3) –ni va -da qo‘shimchalari almashib qo‘llanishi mumkin: Dalani (-da) aylandim.
4) –ning va -dan qo‘shimchalari almashib qo‘llanishi mumkin: kelganlarning biri – kelganlardan biri.
5)kelishik qo‘shimchalari hamda ko‘makchilar almashib qo‘llaniladi:
a) –ga qo‘shimchasi o‘rnida uchun ko‘makchisi qo‘llanadi: Ukamga oldim-Ukam uchun oldim.
b)-da qo‘shimchasi o‘rnida bilan ko‘makchisi qo‘llaniladi: Xatni qalamda yozdim-Xatni qalam bilan yozdim.
c)-dan qo‘shimchasi o‘rnida orqali ko‘makchisi qo‘llaniladi: Xabarni radiodan eshitdik – Xabarni radio orqali eshitdik.
d) –ni qo‘shimchasi o‘rnida haqida ko‘makchisi qo‘llaniladi: Akasi kelganini gapirdi – akasi kelgani haqida gapirdi.
2.Egalik qo‘shimchalarining uslubiy xususiyatlari.
1)otlarda qo‘llangan egalik qo‘shimchasi qaratqich kelishigi qo‘shimchasining mavjudligini, qaratqich kelishigi qo‘shimchasi esa egalik qo‘shimchasining mavjudligini ko‘rsatib turadi: maktab hovlisi, bizning maktab.
2)egalik (qarashlilik ma’nosi) -niki qo‘shimchasi yordamida ham ifodalanishi ham mumkin, faqat bu qo‘shimcha shaxs-son ko‘rsatmaydi: Bizning maktab-maktab bizniki.
3) qaratqichli birikmalarda shaxs almashib qo‘llanishi ham mumkin: Mening uyim shu yerda - Kaminaning uyi shu yerda.