1-mavzu nuqta kinematikasi. Qattiq jism kinematikasi. Moddiy nuqta dinamikasi 1

Moddiy nuqta dinamikasi. Nyutonning birinchi qonuni. Kuch va massa.

1. Tekis harakatlanib tushayotgan aerostat xuddi shunday tezlikda yuqoriga ko’tarila boshlashi uchun, aerostatdan qancha m massasi ballastni (yukni) tashlab yuborish kerak? Aerostatning ballast bilan birga massasi m= 1600 kg, yuqoriga ko’taruvchi kuchi F=12 kg. Yuqoriga ko’tarilishda va tushishida havoning qarshilik kuchi birday deb hisoblansin.

2. Ipga massasi m=1kg bo’lgan yuk osilgan. Agar yuk osilgan ip a) a = 5 m/s tezlanish bilan yuqoriga ko’tarilayotgan, b) xuddi shunday a = 5 m/stezlanish bilan pastga tushayotgan bo’lsa, hollar uchun ipning T taranglik kuchlari aniqlansin.

3. Biror diametrli po’lat sim T=4400kg gacha yukka chidash bera oladi. Bu simga m=400kg yuk osib, u uzilib ketmasligi uchun yukni qanday maksimal tezlanish bilan yuqoriga ko’tarish kerak?

4. Yo’lovchilar bilan birga liftning og’irligi m=800kg. Lift osilgan trosning tarangligi: a) T=12 kg va b) T=6 kg bo’lsa, lift qanday tezlanish bilan, qanday yo’nalishda harakatlanadi?

5. Ipga tosh osilgan. Bu toshni a= 2 m/s tez­lanish bilan yuqoriga ko’tarilganda, ipning uzilib ketishi mumkin bo’lgan T taranglik kuchidan ikki marta kichik T taranglik kuchi hosil bo’lgan. Ip uzilib ketishi uchun bu tosh­ni qanday a tezlanish bilan yuqoriga ko’tarish kerak?

6. Massasi m=1020 kg bo’lgan avtomobilg’ t=5 s tormozlangandan keyin tekis sekinlanuvchan harakat qilib, s=25m masofani o’tib to’xtaydi. a) Avtomobilning v boshlang’ich tezligi va b) F tormozlanish kuchi topilsin.

7. m=500 t massali poezd tormozlanganda tekis se­kinlanuvchan harakat qilib t=1 min davomida tezligini v=40km/soat dan v=28 km/soat gacha kamaytirgan. Tormozlash F kuchi topilsin.

8. Massasi m=200t bo’lgan vagon v=54 km/soat boshlang’ich tezlik bilan harakat qiladi. Agar vagon a) 1 min 40 s,b) 10 s va v) 1 s to’xtasa, vagonga tahsir qiluvchi o’rtacha kuch topilsin.

9. Relg’sda turgan vagon tekis tezlanuvchan harakat qilib, s=11 m yo’lni t= 30 s da o’tishi uchun unga qanday kuch tahsir qilishi kerak? Vagonning og’irligi m=16 T. Harakat vaqtida unga, m og’irligining 0,05 qismiga teng bo’lgan ishqalanish F kuchi tahsir qiladi.

10. Massasi m=500 tt bo’lgai poezd teplovozning tortishi to’xtalgach, F=98 kN ishqalanish kuchi tahsiri ostida t=1 min dan keyin to’xtaydi. Poezd qanday v tezlik bilan harakat qilgan?