1 Мавзу: муҳандислик психологияси режа: Муҳандислик психологияси нимани ўрганади?

---

1 МАВЗУ: МУҲАНДИСЛИК ПСИХОЛОГИЯСИ 
Режа: 
1. Муҳандислик психологияси нимани ўрганади?  
2. Муҳандислик психологияси лойиҳалаш тизимида антропоморф ва 
процессуал концепция.  
3. Фаолиятни лойиҳалашда муҳандислик психологияси методлари.  
Таянч иборалар: техника, инновациялар, технология, конструкция, 
психология, психика.  
Дарс ўтиш воситалари: ўқитишнинг анъанавий шакллари (дарслик, 
маъруза матни) билан бир қаторда компьютер ва ахборот технологиялари.  
Дарс ўтиш усуллари: Маъруза (кириш, мавзуга оид, визуаллаш), 
муаммоли таълим, кейс-стади, парадокс ва лойиҳалаш усуллари ва амалий 
ишлар.  
Муҳандислик психологияси нимани ўрганади? Муҳандислик 
психологияси «инсон – техника» тизимини ўрганувчи фан бўлиб, юқори 
самарали ишлаб чиқаришда қуйидаги психологик асосларга таянади:
- техникани конструксиялаш ва технологик жараённи бошқаришни ташкил 
этиш;
- одамларни танлаш, уларни маълум техника билан ишлаш зарур бўладиган 
индивидуал-психологик касбий муҳим сифатларини аниқлаш;
- ўз меҳнат фаолиятида мураккаб техник қурилмалардан фойдаланувчи 
инсонларни касбий тайёрлаш.
Муҳандислик психологияси фан сифатида ўзининг икки томонлама 
хусусиятига эга.
Бир томондан, мустақил психологик фан бўлиб, инсонни тўлиғича 
меҳнат жараёнида ўрганади. 
Иккинчи томондан эса муҳандислик психологияси техник муҳандислик 
жиҳатларига эга бўлиб, техникани конструкциялашни ўрганади. Шу сабабли 
уни инсон-техника тизимини ўрганувчи фан деб айтамиз.
Инсон-техника ўзига хос макротизимнинг микроэлементи бўлиб, ишлаб 
чиқарувчи куч сифатида юзага чиқади. Шунинг учун инсон-техника тизими 
ишлаб чиқиш қонуниятларини ўзида акс эттириб, моддий (техник) ва 
субъектив (инсоний) шарт-шароитларга боғлиқдир.
Муҳандислик 
психологияси 
кибернетика, 
тизим, 
техника, 
системаларнинг умумий назарияси, алоқа назарияси, автоматлаштириш, 
бошқариш назарияси, ишончлилик назарияси, техник эстетика ва бадиий 
конструкторлаш ва бошқа соҳалар билан алоқада кенг йўлга қўйилди.
Муҳандислик психологияси “Эргономика” деб номланган илмий билишнинг 
катта соҳасида асосий негиз вазифасини бажаради.