1-Mavzu: mehnat muhofazasi fanining maqsadi va talablari. Mehnat muhofaza qilishining huquqi asoslari va nizomlari

1.3. Mehnat kodeksida mehnat muhofazasi haqida. 

Mehnatni  muhofaza  qilish  qonuniyatlari  O’zbekiston  Respublikasi 

Konstitutsiyasi,  O’zbekiston  Respublikasi  Mehnat  qonunlari  kodeksi 

asosida  olib  boriladi.  Mehnatni  muhofaza  qilishning  qator  masalalari 

Konstitutsiyada  aks  ettirilgan.  Mehnatkashlarni  xavfsiz  va  sog’lom 

mehnat  sharoiti  bilan  ta’minlashni  davlat  o’zining  asosiy  vazifasi  deb 

hisoblaydi,  buning  uchun  zarur  bo’lgan  chora-tadbirlarni  qonun  asosida 

amalga oshiradi. 

O’zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1992 yil 8 dekabrida 12-

chaqiriq II sessiyasida tasdiqlangan Konstitutsiyaning 18-20, 27, 29, 36-42-

moddalarida mehnatni muhofaza qilish masalalari bayon etilgan.  

---

Konstitutsiya barcha fuqarolarni mehnat qilish huquqini ta’minlaydi, 

yaoni  mehnatkashlar  ma’lum  mikdorda  haq  olish  hisobiga  ish  bilan 

ta’minlanadilar.  Bu  huquq  haftasiga  41  soatdan  oshmagan  ish  soati 

belgilash  asosida  va  yiliga  bir  marta  haq  to’lanadigan  (dam  olish)  ta’til 

berish yo’li bilan amalga oshiriladi. 

Konstitutsiya  bepul  davolanish,  qariganda  yoki  mehnat  qilish 

qobiliyatini  qisman  yoki  batamom  yo’qotganda  sotsial  ta’minlanish 

huquqlarini ham beradi. 

O’zbekiston 

Respublikasi 

mehnat 

qilish 

qonuniyatlari 

mehnatkashlarga yaratib berayotgan sharoitlar va huquqlar hamda ularni 

nazorat qilish jihatidan dunyoda eng ilg’or hisoblanadi. 

Mehnatni muhofaza qilish qonunlarini yaratish va amalga oshirishda 

kasaba uyushmalari faol qatnashadi. 

O’zbekiston  Respublikasi  Mehnat  qonunlari  kodeksida  sog’liqni 

saqlash,  xavfsiz  va  sog’lom  sharoit  yaratish,  xalq  uchun  madaniy  va 

maishiy  farovonlikni  ta’minlashga  oid  ko’pgina  masalalar  ko’rib 

chiqilgan.