1-mavzu. Matnli axborotlarni qayta ishlash texnologiyalari

1.3.Ilova shablonlaridan foydalanish
M icrosoft Word 10 faol bo‘lganda yangi xujjat tuzish:
1) Панел быстрого доступа (Tez murojaat qilish) panelidan Создать buyrug‘i beriladi
2)Файл varaqasidan Создать buyrug‘i bilan ochiladigan oynani Новый документ (Yangi xujjat) panelidan Создать buyrug‘i beriladi
Файл varaqasini Создать buyrug‘i. Bu buyruq foydalanuvchiga turli xil shablonlar va formatlarda yangi hujjatlar yaratish imkoniyatini beradi.
Создать buyrug‘i bilan ochiladigan oyna Доступные шаблоны (Mumkin bo‘lgan shablonlar) va Новый документ (Yangi xujjat) kabi ikkita paneldan iborat bo‘ladi.
Доступные шаблоны (Mumkin bo‘lgan shablonlar) oynasida Новый документ , Запис блога, Образы шаблонов, Мои шабллоны kabi shablonlar keltiriladi. Masalan, Образы шаблонов (Shablon namunalari) buyrug‘i berilsa oynaga shu guruhiga oid shablonlarning turlari ochiladi
Ilova shablonlariga ko‘ra yangi xujjat tuzish ketma-ketligini misolda keltiramiz:
Файл varaqasidan Создать buyrug‘i beriladi► Доступные шаблоны panelidan Образы шаблонов buyrug‘i beriladi► Ochilgan oynadan kerakli shablon tanlanadi (masalan, Обычное писмо (Oddiy xat)) ► Создать buyrug‘i beriladi. Natjada rasmларda keltirilgani kabi Обычное письмо shablonida yangi xujjat tuziladi.
Обычное письмо shablonida oddiy xat formati keltirilgan bo‘lib uning kerakli maydonlarda keltirilayotgan ko‘rsatmalarga muvofiq matnlar yoziladi

1.4.Qishloq xo‘jaligiga oid matnli, jadvalli, formulali va diagrammali hujjatlar yaratish usullari

Microsoft Wordda qishloq xo‘jaligiga oid matnli, jadvalli, formulali va diagrammali xujjatlar yaratishda Вставка varaqasini Таблица guruhiga mansub Таблица nomli buyruqdan foydalaniladi.
1) Таблица buyrug‘iga oid marker bosilganda muloqot oynasi ochiladi. Foydalanuvchiga bu oynada 10 ta ustun va 8 ta satrdan iborat jadval taqdim qilinadi. Bu jadval ustida sichqoncha ko‘rsatkichi harakatlantirilib kerakli o‘lchamlar ajratilsa (masalan 5 ta ustunli, 4 satrli) ajratilgan o‘lchamdagi jadval xujjatga o‘rnatiladi.
2) O‘lchami 10 ta ustun va 8 ta satrdan katta bo‘lgan jadvallar tuzish uchun Таблица/Вставить tablisu... buyrug‘i bilan ochiladigan Вставка таблицы (Jadvallar qo‘yish) muloqot oynasidan foydalaniladi. Bu oynani Число столбцов (Ustunlar soni) va Число строк (Satrlar soni) maydonlariga tegishli parametrlar o‘rnatilib OK tugmasi bosilsa, ko‘rsatilgan o‘lchamdagi jadval xujjatiga o‘rnatiladi (3.1-jadval).
3.1-jadval.

3)Jadval ustida amallar bajarish uchun uni to‘liq belgilash kerak bo‘ladi. Jadvalni to‘liq belgilash uchun, sichqoncha ko‘rsatkichi jadvalga keltirilib jadvalning chap tomonini yuqori qismida faol bo‘ladigan nishoncha bosiladi yoki kontekst menyudan Выделить:Таблица (Jadvalni belgilash) buyrug‘i beriladi.
4 ) Jadval ustida amallar bajarish uchun uning kontekst menyusi buyruqlaridan ham foydalanish mumkin.
Masalan, jadvalni chap tomonidan ustun qo‘shish talab qilinsa, kerakli ustun ajratilib, kontekst menyudan:
ВставитьВставить столбцы слева buyrug‘i beriladi.
Jadval kontekst menyusini buyruqlari bilan: kataklarni o‘chirish (Удалить ячейки... buyrug‘i bilan); jadvalni, jadval katagini, jadval ustunini, jadval satrini belgilash (Выделить buyrug‘i bilan), ajratilgan satrlar, ustunlar va diapazonlarni birlashtirish (Ob’edinit yacheyki buyrug‘i bilan) mumkin va h.k.
Jadval faollashtirilganda Word oynasining varaqali satrida Работа с таблицамы: Конструктор (Jadvallar bilan ishlash: Конструктор) va Работа с таблицамы: Макет (Jadvallar bilan ishlash: Maket)kontekst varaqalar o‘rnatildi. Jadvallar bilan ishlashda qo‘llaniladigan barcha amallar shu ikkita kontekst varaqa buyruqlari asosida olib boriladi.



,

5.Endi Wordda tuzilgan jadvallar uchun qanday stillarni qo‘llash mumkin?-degan savolga to‘xtalamiz. Ilovada jadvallarni taqdim qilishni ko‘plab stillarini o‘rnatilgan. Bu stillar foydalanuvchi tomonidan o‘zgartirilishi mumkin. Stillar (jadval ko‘rinishini o‘zgartirish)ni qo‘lashni keltirilayotgan 3.2-jadval misolida qarab chiqaylik.

3.2-jalval

Tuman xo‘jaliklari bo‘yicha paxta yetishtirish va sotish bo‘yicha ma’lumot,t
Xo‘jaliklar	1-nav	2-nav	3-nav	4-nav
Bobur	435	290	320	180
Buston	520	310	239	156
Samarqand	356	234	300	210
Ilm	180	120	156	221
Jami	2411	1464	1451	977

6.Jadvallar ko‘rinishini stillar orqali o‘zgartirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
6.1) Berilgan jadval ajratiladi. Natijada Word oynasining varaqali satrida Работа с таблицамы: Конструктор (Jadvallar bilan ishlash: Конструктор) va Работа с таблицамы: Макет (Jadvallar bilan ishlash: Maket) kontekst varaqalar o‘rnatildi.
6.2) Varaqa maydonidan Работа с таблицамы: Конструктор kontekst varaqa faollashtiriladi