1-Мавзу. Макроиқтисодиёт фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Қўшилган қиймат товар ва хизматларнинг сотиш баҳоси билан уларни ишлаб чиқариш учун фойдаланилган хом ашё ва материалларни сотиб олишга қилинган харажатлар ўртасидаги фарқ кўринишида аниқланади.

• Қўшилган қиймат товар ва хизматларнинг сотиш баҳоси билан уларни ишлаб чиқариш учун фойдаланилган хом ашё ва материалларни сотиб олишга қилинган харажатлар ўртасидаги фарқ кўринишида аниқланади.

Йиллар	Кўрсаткичлар
	Номинал ЯИМ, млрд.сўм	Реал ЯИМнинг ўсиш суръати, %	ЯИМнинг аҳоли жон бошига ўсиши, %
2000	3255,6	4,0	2,4
2005	15923,4	7,0	5,7
2010	61100	8,5	6,7
2011	77750,6	8,3	5,5
2012	96589,8	8,2	6,5
2013	118986,9	8,0	6,4
2014	144900,0	8,1	6,4
2015	171400,0	8,0	9,6
2016	199300,0	7,8	11,0
2017	302 536,8	5,2
2018	407 514,5	5,1	3,3

Бу усул якуний фойдаланиш усули деб ҳам юритилиб, унда ЯММни ҳисоблаш учун якуний маҳсулотларни сотиб олишга қилинган барча харажатлар ўзаро қўшиб чиқилади. Бу харажатлар қуйидагича гуруҳланади:

• Бу усул якуний фойдаланиш усули деб ҳам юритилиб, унда ЯММни ҳисоблаш учун якуний маҳсулотларни сотиб олишга қилинган барча харажатлар ўзаро қўшиб чиқилади. Бу харажатлар қуйидагича гуруҳланади:
• Уй хўжаликларининг истеъмол харажатлари (С);
• Ялпи ички хусусий инвестиция харажатлари (I);
• Товар ва хизматларнинг давлат хариди (G);
• Соф экспорт (Хп).

Уй хўжаликларининг истеъмол харажатларига қуйидагилар киради:

• Уй хўжаликларининг истеъмол харажатларига қуйидагилар киради:
• а) узоқ муддат фойдаланиладиган истеъмол буюмлари сотиб олишга;
• б) кундалик фойдаланиладиган истеъмол буюмлари сотиб олишга;
• в) истеъмол хизматлари тўловига.

Ялпи ички хусусий инвестиция харажатларига қуйидагилар киради:

• Ялпи ички хусусий инвестиция харажатларига қуйидагилар киради:
• а) асбоб-ускуналар, машиналарни якуний сотиб олишга;
• б) корхоналар, иншоотлар, тураржой биноларини қуришга сарфланган;
• в) товар заҳиралари ўртасидаги фарқлар ёки заҳираларнинг ўзгариши.

Товар ва хизматларнинг давлат харидига маҳаллий ва марказий бошқарув ҳокимияти идоралари томонидан корхоналарнинг пировард маҳсулотлари ва ресурслари хариди (автомобиль йўллари ва почта муассасалари қурилиши, давлат корхоналарида тўланадиган иш ҳақи) харажатлари киритилади. Лекин бу харажатларга давлат трансферт тўловлари киритилмайди.

• Товар ва хизматларнинг давлат харидига маҳаллий ва марказий бошқарув ҳокимияти идоралари томонидан корхоналарнинг пировард маҳсулотлари ва ресурслари хариди (автомобиль йўллари ва почта муассасалари қурилиши, давлат корхоналарида тўланадиган иш ҳақи) харажатлари киритилади. Лекин бу харажатларга давлат трансферт тўловлари киритилмайди.
• ЯММни харажатлар орқали ҳисоблаш формуласини қуйидагича тасвирлаш мумкин:
• ЯИМ = С + I + G + Хп