1-мавзу. Корхоналарнинг ташкилий-ҳуқуқий шакллари (2 соат)

Ахборот тизимларини бошқариш
Ижтимоий-иқтисодий объектнинг ахборот тизими - бу бошқариш жараёнининг барча тадбирларини амалга ошириш учун зарур ва етарли маълумотни тақдим этадиган воситалар, усуллар ва ижрочиларнинг бирикмаси. Ахборот тизимида, энг муҳими, ижрочиларнинг юқори профессионал даражадаги тоза, ижодий фаолияти. Ушбу фаолият жараёнида маълумот олиш, сақлаш, ўзгартириш ва ундан фойдаланишда ихтисослашган воситалар ва усулларнинг имкониятлари амалга оширилади.
Ахборот тизимининг асосий таркибий қисмлари қуйидагилардан иборат:
1) юқори малакали ишчилар таркиби, улар таркибига муҳандислик, техник ва хизмат кўрсатувчи ходимлар, барча бўғинлар ва менежмент даражалари раҳбарлари ва менежерлари киради;
2) ахборот ресурслари - бошқарув фаолиятида фойдаланиладиган маълумотлар. Компютер воситаларини (дастурий таъминот, алгоритмик тиллар, компютер дастурлари ва бошқалар) ишлатиш учун фойдаланиладиган маълумотлар алоҳида ўрин эгаллайди;
3) моддий ресурслар (ахборот ташувчилар, маълумотларни тўплаш, сақлаш, узатиш, қайта ишлашнинг техник воситалари);
4) ахборот айланиш каналлари.
Ахборот тизимлари ҳар доим инсон-машина тизимлари ҳисобланади, шунинг учун уларни анъанавий кўрсаткичлар билан тавсифлаш мумкин, улар асосий массивларнинг ҳажми, канал сиғими, маълумотларни сақлаш ҳажми, тезлиги, ишончлилиги ва бошқалар.
Ахборотни қайта ишлашда компьютер технологияларининг роли имкон қадар кўп сонли омилларни, уланишларни ҳисобга олган ҳолда ва расмийлаштирилган хусусиятларга кўра муайян таклифни бериш учун камаяди. Замонавий ахборот тизимлари комбинациядир мураккаб жараёнларни бошқариш жараёнини амалга оширишни таъминлайдиган воситалар ва усуллар.
Ушбу ечимларнинг якуний танлови, шунингдек ушбу тизимларнинг устуворлиги ҳар доим одамга тегишли. Ахборот йиғиш ва қайта ишлашда компютер технологияларининг роли доимо ўсиб бормоқда. Ҳар қандай инсон-машина тизимлари сингари, ахборот тизими ҳам машинанинг, ҳам одамнинг хусусиятларини синтез қилади ва одам ушбу тизимнинг энг ишончли ва энг ишончсиз элементи сифатида ҳаракат қилиши мумкин.