1-мавзу. Корхоналарнинг ташкилий-ҳуқуқий шакллари (2 соат)


Корхона ишлаб чиқариш харажатлари турлари



Download 1,44 Mb.
bet53/90
Sana01.12.2022
Hajmi1,44 Mb.
#875850
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   90
Bog'liq
Маъруза матнлари

2.Корхона ишлаб чиқариш харажатлари турлари
Махсулот таннархини ташкил килувчи харажатлар иқтисодий мазмунига кўра, куйидаги гуруҳларга тақсимланади.
" моддий харажатлар;
" асосий фондлар амортизацияси;
" иш хақи харажатлари;
" ижтимоий эхтиёжларга бўлган харажатлар;
" бошқа харажатлар.
Моддий харажатлар ўз ичига куйидагиларни олади:
" хомашё ва материал харажатлари;
" ёқилғи ва энергия;
" сотиб олинувчи бутловчи қисмлар ва ярим тайёр махсулотлар;
" кадоклаш ва ўров материаллари;
" эхтиёт қисмлар;
" бошқа корхона ва ташкилотлар томонидан кўрсатиладиган ишлаб чиқариш хизматлари;
" табиий хомашёдан фойдаланиш билан боғлиқ солик, йиғим ва бошқа тўловлар;
" ишлаб чиқаришда бекор туриб колиш ва сифатсизлик туфайли юзага келадиган йўкотишлар;
" табиий йўкотишлар билан боғлиқ бўлган ёки айбдор шахслар мавжуд бўлмаган холда юзага келадиган йўкотишлар.
Асосий воситалар ва ишлаб чиқариш аҳамиятига эга бўлган номоддий активлар амортизацияси бўйича харажатлар таркибига куйидагилар киради:
" асосий ишлаб чиқариш фондларининг дастлабки (тикланиш) қийматидан келиб чикиб хисобланган амортизация ажратмалари суммаси (хисобланган эскириш), лизинг бўйича тасдиқланган нормалар, қонун хужжатларига мувофик амалга ошириладиган жадаллаштирилган амортизация хам шу жумлага киради;
" ишлаб чиқариш аҳамиятига эга бўлган номоддий активлар эскириши хар ойда хўжалик юритувчи субъект томонидан дастлабки қиймати ва улардан фойдали фойдаланиш муддатидан (бирок хўжалик юритувчи субъект фаолияти муддатидан ортик эмас) келиб чикиб хисобланадиган махсулот (ишлар, хизматлар) таннархига тегишли бўлади.
Меҳнатга хақ тўлаш билан боғлиқ бўлган харажатлар элементлари каторига куйидагилар киритилган:
" амалда бажарилган иш учун тариф ставкалари, лавозим маошлари;
" ходимларга натурал тўлов шаклида берилувчи махсулотлар қиймати;
" ишлаб чиқаришдаги юқори натижалар учун берилувчи мукофот ва бошқа тўловлар;
" хар йиллик меҳнат ва ўкув та`тили учун амалга оширилувчи тўловлар;
" қонунчиликка асосан ба`зи тармоқлардаги ходимларга бепул берилувчи кийим-кечак, озик-овкат, уй-жой, коммунал хизмат ва х.к.;
" штатлар кискариши туфайли ишдан бўшатилган ходимларга тўланувчи маблағлар.
Ижтимоий суғуртага ажратмаларга куйидагилар киради:
" қонун хужжатлари билан белгиланган нормалар бўйича меҳнатга хақ тўлаш фондига ижтимоий мажбурий ажратмалар;
" нодавлат пенсия жамғармаларига, ихтиёрий тиббий суғуртага, бандлик фондига ажратмалар.
Махсулот таннархидаги бошқа харажатлар:
" қонунчиликда белгиланган тартибда махсус нобюджет фондларга ўтказилувчи тўловлар ва солиқлар;
" чикиндилар учун тўловлар;
" корхона мулкини мажбурий суғурталаш;
" рационализаторлик таклифлари учун мукофотлар;
" махсулотни сертификатлаштириш учун бажарилган ишларга хақ тўлаш;
" хизмат сафарига хақ тўлаш;
" ёнғинга карши кураш ва кўриклаш муассасаларига хақ тўлаш;
" кадрлар тайёрлаш ва малакасини ошириш,ходимлар танловини ташкил қилишга хақ тўлаш;
" алока хизмати, хисоблаш марказлари, банк хизматига хақ тўлаш;
" асосий фондларни ижарага олганлик учун хақ тўлаш;
" номоддий активларнинг эскириши ва х.к.

Download 1,44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish