1-Мавзу. "Корхоналарни ривожлантириш стратегияси" фанининг

1. Тўлов қобилияти коэффициенти (К
тқ
) корхонанинг 
дебиторлар билан ўз вақтида ҳисоб-китоб қилиш ҳамда тайёр 
маҳсулот ва бошқа моддий воситаларини сотишнинг қулай 
шароитларда сотиш орқали баҳоланадиган тўлиқ имкониятларини 
кўрсатади. У қуйидаги формула асосида ҳисобланади: 
Ктқ= 
Жорий (айланма) 
активлар 
= 
А2 
Жорий 
мажбуриятлар 
П2 - ДО 
Бу ерда: 
А
2
– айланма активлар (ишлаб чиқариш заҳиралари, тайёр 
маҳсулот, пул маблағлари, дебиторлик қарзлари ва ҳоказолар); 
П
2
– мажбуриятлар (қисқа муддатли қарзлар, қисқа муддатли 
кредитлар, бюджет олдидаги қарзлар, кредиторлик қарзлари ва 
ҳоказо), бухгалтерия балансининг 770 сатри; 
ДО– узоқ муддатли қарз ва кредитлар,бухгалтерия балансининг 
490 сатри
Агар тўлов қобилияти коэффициентиҳисобот йилининг 
охирида 1.25 дан кичик бўлса корхона тўлов қобилиятини йўқотган 
ҳисобланади 
2. Хусусий айланма маблағлар билан таъминланганлик 
коэффициенти (К
хм
) корхонанинг барқарор ишлаб чиқариш-хўжалик 
фаолиятини юритиш учун зарур бўлган айланма воситалар 

---

353 
мавжудлигини тавсифлайди. Шунингдек у, корхона эгалари ва 
кредиторлар манфаатларидаги муносабатларни ҳам акс эттиради. 
Мазкур коэффициент қуйидаги формула асосида ҳисобланади: 
Бу ерда: 
А
1
– узоқ муддатли активлар (асосий воситалар, капитал 
қўйилмалар, номоддий активлар ва ҳоказо). 
Дзк2 – узоқ муддатли активларни сотиб олиш учун 
йўналтирилган узоқ муддатли қарз ва кредитлар, бухгалтерия 
балансининг 570 ва 580 сатрларидан ҳисобланади.
Ушбу коэффициентнинг минимал қиймати - 0,2. 
3. Маҳсулот ишлаб чиқариш харажатлари рентабеллиги (Рих),
ёки 
Бу ерда: ЯФ – ялпи фойда; 
СФ – соф фойда; 
МИТ – маҳсулот ишлаб чиқариш таннархи.