1-Мавзу. "Корхоналарни ривожлантириш стратегияси" фанининг

Солиқ сиёсати ва унинг ҳуқуқий асослари. Жамият 
иқтисодий тараққиёти бир томондан унинг ички механизмига боғлиқ 
бўлса, иккинчи томондан бошқарувнинг характерига, ижтимоий-

---

333 
сиёсий ҳолатга, мувозанатга боғлиқ бўлади. Оддий қилиб айтганда 
устқурмага ҳам бевосита боғлиқдир. Мазкур жараёнда ижтимоий 
сиёсат алоҳида роль ўйнайди. Ижтимоий сиёсат ўз навбатида ички ва 
ташқи маданий-маърифий, сиёсий, иқтисодий сиёсат кабиларга 
бўлинади. Иқтисодий сиёсат ҳам ўз навбатида молия, пул-кредит, 
бюджет, солиқ сиёсати каби турларда амал қилиб, уларни яхлитлиги 
макроиқтисодий даражада қонун чиқарувчи, ижро этувчи ва суд 
ҳокимиятлари фаолиятларининг асосий ажралмас қисмига айланади. 
Шу ўринда солиқ сиёсатининг мазмунига тўхталиб ўтадиган бўлсак, 
юқорида қайд этилганидек, солиқ сиёсати иқтисодий сиёсатнинг 
ажралмас бир бўлаги бўлиб, давлатнинг муайян даврда аниқ 
мақсадларга қаратилган солиқ соҳасидаги фаолиятидир. У таркибан 
солиқларни жорий этиш, солиққа оид ҳуқуқий база яратиш, жорий 
этилган солиқлар ва солиқсиз тўловларни амалиётда ишлаш 
механизмини шакллантириш ва самарадорлигини оширишга 
қаратилган давлатнинг тегишли ваколатли органлари томонидан 
комплекс тарзда олиб бориладиган чора-тадбирлар йиғиндисидир. 
Мамлакат солиқ тизими хусусиятлари, йўналишлари, қандай 
солиқларнинг жорий этилиши, улар ўртасидаги нисбатни таъминлаш 
каби масалаларни солиқ сиёсати белгилаб беради. 
Бугунги кунда республикамиз солиқ сиёсатининг ҳуқуқий 
асослари Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси, Ўзбекистон 
Республикасининг Солиқ Кодекси, «Давлат солиқ хизмати 
тўғрисида»ги Қонуни, ҳукуматнинг бошқа солиққа оид қонун, 
қарорлари, Президент Фармонлари ва бошқа меъёрий ҳужжатлар 
билан изоҳланади. 

---

334 
Ҳозирги пайтда республикамиз солиқ сиёсатининг асоси 
Президентимиз томонидан ишлаб чиқилган ва муваффақиятли тарзда 
амалиётда ўз аксини топаётган иқтисодий ривожланишнинг беш 
тамойилидир. Солиқ сиёсати ана шу тамойиллар асосида ташкил 
этилган бўлиб, солиқ соҳасидаги самарали чора-тадбирлар амалга 
оширилмоқда. 
Солиқ концепцияси - солиқларнинг йўналишларини аниқ илмий 
асосланган ҳолда амалга ошириш гояларининг яхлитлигидир. 
Мамлакатимизда солиқ концепцияси чуқур илмий асосда ишлаб 
чиқилган бозор иқтисодиётига ўтиш концепциясига асосланган эди. 
Агар солиқ концепцияси қанчалик чуқур илмий асосга эга бўлса, 
солиқ сиёсатининг барқарорлиги шунчалик мустаҳкам таъминланади. 
Ўз навбатида солиқ концепцияси эса солиқлар соҳасидаги чуқур 
илмий тадқиқот ишлари ҳамда солиқ амалиётида орттирилган бой 
тажрибаларнинг 
ўзаро 
уйғунлигига 
асосланган 
ғоялар 
самарадорлигига боғлиқ бўлади.