1-mavzu. Ishlab chiqarishni boshqarishda iqtisodiy axborotlarning roli, xususiyati va xarakterli turlari reja


Boshqaruv faoliyatida axborotlar asosida boshqaruvni tashkil qilishning ahamiyati



Download 1,79 Mb.
bet32/73
Sana27.02.2022
Hajmi1,79 Mb.
#473581
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   73
Bog'liq
1-mavzu lotin

6. Boshqaruv faoliyatida axborotlar asosida boshqaruvni tashkil qilishning ahamiyati.

Keyingi davrda tizimlar (tizimlar) to’g’risida ko’p gapirilmoqda, bunday tizimlar funksional vazifasiga qarab turlicha mazmunga egadir. Ularning yaratilishi ishlab chikarishdagi rivojlanish natijasida paydo bulgan bir qancha extiyojlar asosida vujudga kelgan. Bunday tizimlarning yaratilishi boshqarishdagi turli kamchiliklarni yo’qotilishiga olib keladi. Shuni aytish kerakki, yuqorida aytganimizdek boshqarish bu-boshqarish subyektining boshqaruvchi obyektiga bqlgan ta’siridir. Shunday ekan biz bilgan tizimlar ichida shundaylari mavjudki, ularni boshqarib bo’lmaydi,yoki ularga ta’sir ko’rsatish juda qiyin. Masalan: quyosh tizimidagi planetalarning harakati, vulqonlarning otilishi, momaqal-diroqning bo’lishi va hokazo.


Demak, bundan ma’lum bo’ladiki boshqarish nuqtai nazaridan qaraydigan bo’lsak, obyeklar boshqaruvchi obyektlarga hamda boshqarilmay-digan obyektlarga bo’linadi. Boshqarish sohasida hozirgi kunga kelib juda katta ilmiy texnikaviy yutuqlarga erishildi. Bugungi kunga kelib boshqarishni kibernetika va uning texnikaviy moslamalarisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Kibernetika so’zining paydo bo’lganidan boshlab bugungi kungacha uning rivojlanishi tarixini uning asoschilardan bo’lmish quyidagi olimlarning ta’rifidan bilishimiz mumkin. Norbert Viner ta’rificha: “Kibernetika hayvonot va mashinalar, boshqarish va aloqa masalalariga oid”. Akademik A.I.Ber ta’rificha esa: “Kibernetika-murakkab tizimlarni maqsadga muvofiq optimal boshqarish to’g’risidagi fandir”, Respublika-mizda kibernitika asos solgan V.K. Qobulovning ta’rificha: “Kibernetika murakkab dinimik tizimlarni boshqarish, ular orasidagi informasion aloqalar va shunga kerakli texnik moslamalar haqidagi fandir”. Kibernetikaga berilgan bu ta’riflar turli tarixiy davrga to’g’ri keladi va ulardan ma’lum bo’ladiki, ilmiy texnika taraqqiyoti natijasida kibernetika soxasining rivojlanishini bu ta’riflardan ko’rishimiz mumkin.
Boshqarish masalasini qarar ekanmiz, yuqorida aytganimizdek obyektga kamida ikki xil ta’sir ko’rsatish mumkin bo’lsagina bu obyekt boshqariladigan obyekt hisoblanadi. Boshqarilish masalasini quyidagi prinsipal sxema orqali ifodalash mumkin.
Boshqarish zanjiri
Boshqarish signallari

Axborot signallari


Teskari aloqa zanjari

Fan texnika taraqqiyoti natijasida hozirgi kunda ko’pchilik tarmoq-larda vujudga kelgan boshqarish holatini e’tiborga olib yuqoridagi sxemaga quyidagicha o’zgartirishlar kiritish mumkin:


Boshqarish zanjiri


Regulyator

Boshqariluvchi ob’ekt


Dastur


Download 1,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish