1-мавзу. Инсон ижтимоий иш объекти ва субъекти сифатида


Ижтимоий тизимлар назарияси



Download 36,22 Kb.
bet8/11
Sana03.02.2023
Hajmi36,22 Kb.
#907257
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
1 МАВЗУ

Ижтимоий тизимлар назарияси
Инсон эҳтиёжи у фаолият кўрсатаётган йирикроқ тизимлардан ажратилган ҳолда ўрганилиши мумкин эмас. Бу оилани, кичик гуруҳларни, мазкур ҳудудда истиқомат қилувчиларни, шунингдек, мактаб, черков ёки ижтимоий иш агент ликлари каби ҳар хил ижтимоий институтларни қамраб олади. Барча инсонлар кўпинча ўзаро зиддиятли талабларни қўювчи қандайдир йирикроқ тизимларга мансубдирлар. Бу тизимлар ҳар бир инсон атроф-муҳитининг таркибий қисмидир. Бундай тизимларнинг талаблари ўраб турган ижтимоий муҳит талаблари деб аталади. Ижтимоий тизимлар назарияси мазкур тизимларнинг хатти-ҳаракатларини ҳамда уларнинг эҳтиёжларини тушуниш усулларини тақдим этади.*
Анна Хартман ижтимоий тизимлар ёндашувини «оламни унинг алоқадорлик терминларида тартиблаш воситасидир» деб таърифлайди. «Бу ҳолатда тизим деганда ўз чегараларига эга бўлган ўзаро алоқадор ва бир-бирига боғлиқ таркибий қисмлардан иборат бўлган яхлитлик тушунилади». Тизим алоҳида инсонларга ва унинг чегараларидан ташқаридаги бошқа тизимларга тегишлидир. Чегарани кесиб ўтадиган муносабатлар тизимлар ичидаги муносабатларчалик кучли эмас ва тизим ичидаги кичик тизимлардаги муносабатларчалик таъсир кўрсатмайди. Атрофдаги ижтимоий муҳит ижтимоий тизимга таъсир кўрсатади. Мазкур ёндашув таркибий қисмлар, яхлитлик, атроф-муҳит ҳамда улар орасида мавжуд бўлган ўзаро муносабатларни ўрганишни қўллайди.
*Муҳокама этилаётган масалани тушуниш учун ижтимоий тизимлар тўғрисидаги дастлабки билимларга эга бўлиш зарурдир. Ўқувчи бундай билимларга эга эканлиги назарда тутилади.
Ижтимоий тизимлар назарияси ижтимоий ишчилар учун фойдали бўлиб, мутлақо фарқли бўлиб туюлган ҳаракат субъектлари – алоҳида инсонлар, оилалар, кичик гуруҳлар, агентликлар, ҳудудлар ва яхлит жамиятлар ўртасидаги алоқалар ва муносабатларни концептуаллаштириш учун воситаларни тақдим этади. Бу назария тизимларнинг турли таснифлари орасидаги ўхшашлик ва тафовутларни қайд этиб, ижтимоий ишчиларга мазкур вазиятнинг озиқлантирувчи тизим ичида ҳам, қўллаб-қувватловчи тизим ичида ҳам алоҳида муаммолар ва ижтимоий муаммоларни баҳолаган ҳолда ўрганишга ёрдам беради.
Ижтимоий тизим қўллаб-қувватланиб, ўз функциясини бажара оладиган бўлиши учун ундаги (алоҳида одамлар ва гуруҳлардан ташкил топган) кичик тизим ёки таркибий қисмлар кенгроқ тизимларнинг эҳтиёжларига нисбатан ўз фаолиятини мослаштиришлари лозим. Бундай «мослаштириш» одамларнинг индивидуал эҳтиёжларини қондириш билан мос келса, муаммо йўқдир. Бироқ кўпинча иш бошқача бўлади. Ижтимоий ишчининг вазифаси бир вақтнинг ўзида ҳам индивидуал эҳтиёжларга, ҳам ижтимоий муаммоларга (яъни тизимларнинг эҳтиёжларига) эътибор қаратишдан иборатдир. Бу ерда иш барча қисмлар ва барча тизимларнинг эҳтиёжлари тўлиқ қондирилиши учун тизимларнинг эҳтиёжларини аниқлаш ҳамда барча қисмларнинг ўз функциясини бажаришига ёрдам бериш йўлларини излаб топишдан иборатдир. Бундай ёндашув мазкур эҳтиёж пайдо бўлган вазиятнинг барча таркибий қисмларини идентификация қилишни тақозо этади. Шунингдек, у ҳар бир тизимнинг эҳтиёжларини вазиятга мувофиқ равишда ўрганиб чиқади. Ижтимоий тизимлар функцияларининг таҳлили бундай функцияларни бажаришнинг ўта мураккаб эканлигини, мос равишда эҳтиёжларга қарши ҳаракат ҳам ана шу мураккабликни эътиборга олиши кераклигини кўрсатади.

Download 36,22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish