1-mavzu: Hisoblash tarmoqlarining rivojlanish tarixi

Kompyuter tarmoqlarining rivojlanishiga shaxsiy kompyuterlarning roli 

80  yillar  boshida  kompyuter  tarmoqlari  tarixida  yana  bir  muhim  hodisa  – 

shaxsiy kompyuterlarning paydo bo’lishi bo’ldi. 

Ushbu qurilmalar  tarmoqlarni qurish uchun ideal  asos bo’ldi: bir tomondan 

tarmoq  dasturiy  ta’minotining  ishlashi  uchun  ular(shaxsiy  kompyuterlar)  yetarli 

darajada  quvvatga  ega  edi,  ikkinchi  tomondan  murakkab  masalalarni  hal  qilish 

uchun  hisoblash  quvvatini  birlashtirish,  hamda  qimmatli  periferiya  qurilmalar, 

disklardan birgalikda foydalanish(ya’ni bir nechta kompyuterdan umumiy diskka va 

yagona  periferiya  qurilmasiga  murojaat  qilish)  zaruratining  tug’ilishi.  Shu  uchun 

shaxsiy kompyuterlar lokal tarmoqlarda faqat kliyent kompyuter sifatida emas, balki 

ma’lumotlar saqlash va qayta ishlash serverlari sifatida ham qo’llanila boshlandi. Bu 

esa mini kompyuterlar va meynfreymlarni muomaladan chiqishiga olib keldi. 

Kompyuterlar faqat mutaxassislar tomonidan ishlatilmasdi, bu esa do’stona 

interfeysli  dasturiy  ta’minotlarni  ishlab  chiqish,  hamda  ma’lum  funksiyalarni  OT 

---

tomonidan qo’llab quvvatlanishi majburiy bo’ldi. Natijada shaxsiy kompyuterlarda 

tarmoq funksiyalari OT lar tomonidan taqdim etila boshlandi. 

Kompyuter tarmoqlari rivojlanishining muhim hodisalari xronologiyasi  

Birinchi lampali kompyuterlar 

40-yilla boshida 

Yarim 

o’tkazgichli 

sxemalarda(tranzistor) 

birinchi 

kompyuterlar 

50-yillar o’rtalarida 

Integral sxemalar asosida birinchi kompyuterlar. Binchi multi 

programmali OT 

60-yillar o’rtalari 

Kompyuterlarning birinchi global aloqalari 

60-yillar oxiri 

Telefon tarmoqlari orqali ovozlarni raqamli usulda uzatishning 

boshlanishi  

60- yillar oxiri 

Katta  integral  sxemalarning  paydo  bo’lishi.  Birinchi  mini 

kompyuterlar  

70-yillar boshi 

Birinchi no standart lokal tarmoqlar 

70- yillar boshi 

IBM SNA tarmoq arxitekturasining yaratilishi 

1974 

Х.25 texnologiyasining yaratilishi 

1974 

Shaxsiy kompyuterlarning paydo bo’lishi  

80- yillar boshi 

Internet   ning  zamonaviy  ko’rinishida  yaratilishi.  Barcha 

uzellarda TCP/IP stekini o’rnatilihsi 

80- yillar boshi 

Lokal  tarmoqlar  Standart  texnologiyalarning  paydo  bo’lishi 

сетей 

 

 

Ethernet  – 1980 

Token Ring  – 1985 

FDDI  – 1985 

 

Internet ning tijorat maqsadida foydalanislishi  

80- yillar oxiri 

Web ning kashf etilishi  

1991