1-mavzu: “Global iqtisodiy rivojlanish” fanining predmeti va vazifalari Reja

7.3. Globallashuv sharoitida о‘tish iqtisodiyotiga ega mamlakatlarda davlatning moliya siyosati

Globallashuv jarayonlari jahon xо‘jaligida ishtirok etuvchi har bir mamlakat iqtisodiyotiga ma’lum miqdorda ta’sir etadi. Bozorning turli ishtirokchilari о‘z manfaatlari yо‘lida harakat qilib, zanjirsimon jarayonni vujudga keltiradilar. Georg Fisherning ta’kidlashicha, jahon xо‘jaligida global о‘zgarishlar tarqalishining texnik mexanizmi mavjud. Bunga “Buyuk depressiya” misol bо‘lib, inqiroz bir mamlakatdan ikkinchi mamlakatga kо‘pincha zanjirsimon shaklda tarqalgan: bozorning pasayishi - kapitalning boy berilishi - talabning qisqarishi, ishlab chiqarishning qisqarishi - davlat tomonidan import qiluvchilarga nisbatan bojxona tо‘siqlarining о‘rnatilishi - xalqaro savdoning kamayishi - savdo-sotiq bо‘yicha hamkor mamlakatlarda ishlab chiqarishning pasayishi - tovar sifatiga bojxona tо‘siqlarini о‘rnatilishini va hokazo.

О‘tish iqtisodiyotiga ega mamlakatlar globallashuv jarayonida munosib siyosat yuritish ustida bosh qotirib, milliy iqtisodiyotning raqobatdoshlik darajasini oshirishning turli chora-tadbirlarini ishlab chiqmoqdalar. Bunda bozor tamoyillariga qat’iy amal qilishi muhim ahamiyatga ega bо‘lib, ular quyidagi yо‘nalishlarda ish olib bormoqdalar: