1-mavzu. Gidrostatika

Gidromexanika

Texnik		Suyuqlik va
gidromexanika		gazlarning nazariy
(gidravlika)		mexanikasi

Gidravlika fani suyuqlik va gazlarning harakat va muvozanat holatlari, qonunlari va ularni turli amaliy va texnik masalalarga qo’llash usullari haqida fan hisoblanadi.

1-rasm. Gidromexanika bo’limlari.

Fanning maqsadi: mexanika yo’nalishi bo’yicha ta’lim olayotgan talabalarga gidravlika fanini amaliyotga tadbiq qilish, tajribaviy natijalar va nazariy ma’lumotlar asosida olingan qonunlar va formulalarni texnika va ishlab chiqarish obyektlarida, gidroinshootlarda ishlatishni o’rgatish.

Bu fanda o’rganilayotgan obyekt suyuqlik va gaz bo’lib, ular oson deformasiyalanuvchan materiallar hisoblanadi, ya’ni «suyuqlik» deb tushinilayotgan tutash fizik jismning zarracha-lari oquvchan, boshqacha aytganda, bu zarrachalar xoxla-gancha kichik kuchlar ta’sirida o’zining shaklini xoxlagancha keskin o’zgartiradi. Bu tushunchaga ko’ra suyuqlik odatdagi suyuqlik yoki tomchili suyuqlik (xuddi shunday gaz ham) deb qabul qilinadi. Bu o’z navbatida massaning, impulsning, energiyaning saqlanish qonunlarini maxsus shakllarda yozishni va ularni yechishning maxsus usullarini o’rganishni talab qiladi. Demakki, masalaning matematik korrekt qo’yilishi talab qilinadi. Bu yerda gidravlikaning asosiy qonunlari tomchili suyuqliklar uchun o’rinli bo’lib, gazlar uchun esa ularning siqiliuvchanligi e’tiborga olinmagandagina (chunki bunday holatlar amaliyotda juda ko’p uchraydi) qo’llaniladi.