1. Мавзу: Фойдали қазилма конларини ер ости услида қазиб олишнинг умумуий тартиби

Капсул-детонатор	Гилза материали	Таркиби, г				Бландлиги, мм		Ички диаметри, мм
Кафолатланган сақлаш муддати, йил
		Шақилдоқ симоб	Қўрғошин азиди	ТНРС	Тетрил
№ 8М Шақилдоқ симоб тетрилли	Мис, латун, қоғоз	0,5	-	-	1,0		50	6,3-6,5		10
№8Б Шақилдоқ симоб тетрилли		0,5	-	-	1,0		50	6,3-6,5		2
№8С Шақилдоқ симоб тетрилли	Биметал, пўлат, алюминий	0,5	-	-	1,0		50	6,3-6,5		2
№8А Азид-тетрилли		-	0,2	0,1	1,0		50	6,3-6,5		10

ОЛОВ ЎТКАЗУВЧИ ШНУР
Олов ўтказувчи шнур КД ичидаги инитсияловчи ПМ ёки порохли зарядларга олов этказиб бериш учун хизмат қилади. ОШ маркази зичланган тутовчи порохдан (78% калийли селитра, 12% кўмир кукуни ва 10% олтингугурт) тайёрланган йўналтирувчи иплар ва гидро изолясияловчи қатламлар билан ўралган кўринишда бўлади. Гидроизолясия турига боғлиқ ҳолда Ош лар асфалтланган, икки марта асфалтланган ва пластик шнурларга бўлинади.
Шнурнинг ташқи диаметри 5-6 мм, ўрамлар сони 3 та, ёниш тезлиги 1-1.18 см/сек га тенг.
1-йўналтирувчи иплар; 2-порох сепмаси; 3-икки қават лнянли ўрам; 4-смола; 5-асфалт; 6-ўрам; 7-смола; 8-ташқи қобиқ.

Маркаси	ОШ	Диаметри, мм	Ташқи қоплама материали	Қандай муҳитда қўллани-лиши	Кафолат-ланган сақлаш муддати, йил
ОША	Асфалтланган	4,8-5,8	Гидро изолясияси пудра кўринишида	Сувли ва қуруқ	5
ОШДА	Икки марта асфалтланган	5-6	Бу ҳам	Сувли, нам ва қуруқ	1
ОШП	Пластик	5-6	Пластик материал	Бу ҳам	5

ОША ва ОШДА маркали олов ўтказувчи шнурлар +45 С дан -25 С гача, ОШП маркалиси эса +50 С дан -35 с гача ҳароратда қўлланиши мумкин.

ОШларни сақлашда бухта (ғалтак)ларга ўралган ҳолда сақланади. Бунда ОШ ташқи қобиғи очилиб кетмаслиги учун омборхонада сақлаш ҳарорати +30 С дан ошмаслиги лозим.
Саноатда ОШлар узунлиги 10 м дан қилиб тайёрланади. Ҳар 25 та Ош 1 та бухтага ўралиб, устидан қоғоз билан қадоқланади. Ҳар 8-12 та бухта 1 та ёғоч қутига солиб қадоқланади.Шундан қилиб, 1 та яшикда 2000 м дан 3000 м гача ОШ бўлади.
Хавфсизлик қоидаларига кўра узунлиг 60 см бўлган олов ўтказувчи шнур 60 сек дан кам бўлмаган ва 70 сек дан кўп бўлмаган вақт оралиғида ёниб тугаши керак. Ушбу талабга жавоб бермайдиган шнурлар саноатда қўллашга яроқсиз ҳисобланади.
ОШ на ёқиш воситалари
Портлатиш ишларида ОШни ёқиш электр ёндиргич, электр ёндирувчи патрон, ёндирувчи патрон, алангалантирувчи фитил, ва алоҳида қирқиб олинган ОШ бўлаги ёрдамида амалга оширилиши мумкин. Агар битта заряд алоҳида ёндирувчи трубка билан портлатиладиган бўлса уни гурурт ёрдамида ёндириш мумкин.
Алангалантирувчи фитил калийли селитра эритмасига тўйинтирилган пахта-қоғозли шнур кўринишида бўлиб, унинг ёрдамида ОШ ни ёқиш учун гугурт ёрдамида алангалантирувчи фитил ёндирилиб, ОШ нинг учига теккизиш орқали амалга оширилади. Ёндирувчи патронлар 10 дан 40 тагача бўлган ОШларни биргаликда ёндириш учун хизмат қилиб, у қоғоз гилзадан иборат бўлади, гилзанинг ичи энгил алангаланувчи таркиб (85-86% тутовчи порох, 9-9,5% канифол ва 4,5-5% парафин) дан иборат бўлади.
Биргаликда ёндирилиши лозим бўлган ОШлар патронга шпагат ёрдамида маҳкамланади. Бунда патронга узунлиги 15-30 см бўлган ОШ бўлаги ҳам уланиб, дастлаб ушбу ОШ бўлаги ёндирилади ва патрон ёниши натижасида патронга уланган ОШ лар гуруҳи ёндирилади.
Битта кавжой (забой) да бир вақтда ёндиришда ёндирувчи патронлар сони 10 тадан ошмаслиги керак.
Електр ёндиргичли патрон қоғоз гилзадан иборат бўлиб, бунда ёнувчи таркиб электр алангалантиргич ёрдамида амалга оширилади. Электр алангалантиргич ўзгармас токда 1А ва ўзгарувчан токда 2,5А ток кучи таъсирида алангаланади.
ОШ уланган КД ёндирувчи трубка деб номланади.
Ёндирувчи трубка уланган ПМ патрони жанговор патрон деб номланади. Жанговор патрон ПМ зарядига детонатсияни узатиш учун хизмат қилади.