1 Мавзу: Экспериментал психологиянинг предмети

Mavzu yuzasidan asosiy tushunchalar:  



 

Eksperimental psixologiya- umumiy psixologiyaning tarkibiy qismi bo`lib, ruhiy 

jarayonlarni tajriba yordamida o`rganadi. 



 

Eksperiment  (tajriba)-ruhiy  jarayonlarni  o`rganish  uchun  zarur  sharoitlarni 

ataylab vujudga keltirib, o`rganishga yo`naltirilgan psixologik tadqiqot uslubi. 



 

Psixologik  laboratoriya-inson  ruhiy  jarayonlarini  o`rganish  maqsadida 

jihozlangan maxsus tadqiqotlar olib boriladigan ilmiy muassasa. 



 

Vil’gel’m Vundt (1832-1920) nemis psixologi, fiziologi, faylasuf va tilshunosi; 

eksperimental psixologiyaning asoschisi 

 

Eksperimental psixologiyaning o`rganilishi qanday amaliy ahamiyatga ega? 

 

 

Psixologiyada  eksperiment  metodining  qo`llanilishi  psixologik  bilimlarning 

qayta  tuzilishida  va  psixologiyaning  falsafa  tarkibidan  mustaqkil  fan  sifatida  ajralib 

chiqishida  muhim  ahamiyatga  ega  bo`lgan.  eksperimental  psixologiya  XIX  asrning 

o`rtalarida  keng  rivojlangan  fiziologik  laboratoriyalar  negizida  vujudga  kela 

boshlagan. O`sha davrlarda bu laboratoriyalarda-sezgi, idrok, reaktsiya vaqti kabi eng 

oddiy psixik funktsiyalar o`rganilar edi. Bunday tadqiqotlar falsafa va fiziologiyadan 

farq  qiluvchi  eksperimental  psixologiyaning  fan  sifatida  vujudga  kelishi  uchun 

imkoniyat yaratdi. eksperimental psixologiyaga Vil’gel’m Vundt asos soldi.  

 

V.Vundt  (1832  -  1920)  nemis  psixologi,  fiziologi,  faylasufi  va  tilshunosi 

bo`lgan. V.Vundt inson ongini turli qismlarga ajratib, bu qismlar o`rtasidagi aloqa va 

bog`lanishlarni  laboratoriya  eksperimenti  orqali  o`rganadigan  fiziologik  psixologiya 

fanini  tashkil  etish  haqidagi  g`oyalarni  o`zining  “Fiziologik  psixologiya  asoslari” 

(1880-1881) nomli kitobida ilgari suradi. 

 

V.Vundt  tomonidan  1879  yili  Leyptsig  shahrida  tashkil  etilgan  psixologik 

laboratoriya  butun  dunyoda  eksperimental  psixologiyaning  markaziga  aylandi.  Bu 

laboratoriyada  sezgi,  idrok,  turli  qo`zg`atuvchilarga  javob  berish  vaqti  assotsiatsiya 

(bog`lanish)lar, diqqat va oddiy  his-tuyg`ular o`rganilgan. 

Eksperiment  metodining  qo`llanilishi  psixologiya  fani  taraqqiyotiga  qanday 

ta`sir  etdi?  Agar  tajriba  metodi  bo`lmaganda,  Sizningcha  psixologiya  fani 

qanday ko`rinishda bo`lardi?