1-Mavzu: Chiqit ekish usullari va unga qo`yiladigan agotexnik talablar. Reja: Chigit ekish usullari

Echkisoqol - Tragopogon capitatus Kampirchopon - Trichodesma incanum (Bge)

Qoqio‘t – Taraxacum vulgare (Lam.), murakkabguldoshlar (Compositae) oilasiga kiradi. Hamma yerda tarqalgan. Bog„larda, polizlarda, tashlandiq yerlar atrofida juda ko„p o„sadi. Kauchukli o„simlik, ko„k-sag„iz ekinlarining eng zararli begona o„ti hisoblanadi. Poyasining ichi bo„sh, bargsiz, bo„yi 15-360 sm. ildiz bo„g„zidan chiqqan barglari patsimon qirqilgan shaklda. To„pguli oltin rang,-sariq gulli savatcha. Apreldan Sentyabrgacha gullaydi. Urug„dan va qisman ildiz bachkilaridan ko„payadi. Urug„ida dumchalari bo„lib, shular yordamida shamol bilan tarqaladi. Bitta o„simligi 250-700 ta urug„ tugadi.
Izen – Kochia prostrata L., sho„rodoshlar (Chenopodiaceae) oilasiga kiradi.
3 ball sho„rlangan (1 m qatlamdagi quruq tuproq massasiga nisbatan 0,1-0,2 % xlor bo„lgan) yerlarda keng tarqalgan, qurg„oqchilikka chidamli. G„o„za ekinlari orasida kam uchraydi. Mevasi yarim doira shaklda, parda qanotchali. Maydan Iyulgacha gullaydi, iyundan oktyabrgacha hosil tugadi.
Ildizpoyalilar. Bu guruhchaga kiradigan begona o„tlar ildizpoyasidan, ya‟ni shakli o„zgargan sudralib o„sadigan yer usti poyasidan ko„payadi, bular tuproqqa har xil yo„nalishda chuqur kirib boradi. Bunday ko„payish xususiyatiga ega bo„lganligi uchun ular juda tez o„sib, ekinlarni siqib qo„yadi. Bu guruhga kiradigan begona o„tlarning ildizpoyasi xilma-xil shaklda, uzun-qisqa va turli yo„nalishda: silindrsimon, ingichka chizimchasimon va yirik tugunaksimon bo„ladi. Bularda zahira oziq moddalar bor. Ildizpoyalarining uchida va yonlarida ko„p kurtaklar bo„lib, ulardan novda rivojlanadi.
Ildizpoyaning bitta yoki bir nechta kurtagi bo„lgan biror bo„lagidan yangi o„simlik rivojlana oladi. Ildizpoyadan ko„payish vegetativ ko‘payish deyiladi. Ildizpoyali begona o„tlarning tez ko„payish va ularning urug„dan hamda ildizpoyadan o„sish xususiyati ularga qarshi kurashishni ancha qiyinlashtiradi. Sug„oriladigan yerlarda, asosan, boshoqdoshlar va hiloldoshlar oilalariga mansub ildizpoyali o„simliklar uchraydi.
O„zbekistonda ildizpoyali begona o„tlardan g‘umay, salomalaykum, ajriq, qamish, bug‘doyiq, qizilqiyoq va ro‘vak katta zarar keltiradi.