1-mavzu. Buxgalteriya hisobi asoslari reja


Buxgalteriya hisobining paydo bo‘lishi va rivojlanishi



Download 476,56 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/33
Sana01.01.2022
Hajmi476,56 Kb.
#302029
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33
Bog'liq
1-MAVZU. BUXGALTERIYA HISOBI ASOSLARI

1.1. Buxgalteriya hisobining paydo bo‘lishi va rivojlanishi 

Buxgalteriya  bu  ancha  yillardan  beri  mavjud  bo‗lgan  tushuncha  hisoblanadi. 

Buxgalteriya  hisobi  fan  sifatida  qachon  shakllanganligi  shu  soha  vakillarini  qiziqtirishi  tayin. 

Odatda bu borada uchta  javobni uchratishimiz mumkin mumkin.

1

 Birinchisi: buxgalteriya hisobi 



3000  yil  oldin  odamlar  jarayonlarni  ro‗yxatga  olishni  (natural  shaklda)  boshlagan  paytdan 

boshlab;  

Ikkinchisi: 500 yil oldin italyan matematigi Luka Pacholining (1445-1515 y.) ―Schyotlar 

va yozuvlar haqida traktat‖ kitobining nashrdan chiqishi bilan yuzaga kelgan

Uchinchisi:  100  yil  oldin,  buxgalteriya  hisobi  sohasida  birinchi  nazariy  qarashlar  paydo 

bo‗lgan davrdan yuzaga kelgan. 

Shu sababli, bu tortishuvlarning haligacha yakuniga etilmagan. Biz uning ilk ko‗rinishlari 

qachon yuzaga kelganligi haqida taxminlar asosidagina xulosa chiqarishimiz mumkin. 

Buxgalteriya  hisobi  fan  sifatida  shakllanishidagi  evolyutsion  jarayonning  sistematik 

tuzilishini quyida ko‗rishimiz mumkin: 



1-davr.

 Naturalistik davr (ushbu davr eramizdan oldingi 4000 yildan bizning eraning 500 

yiliga  qadar  bo‗lgan  davrni  o‗z  ichiga  olishi  olimlar  tomonidan  belgilangan).  Ya‘ni,  bu  ilk 

xo‗jalik  jarayonlarining  ro‗yxatga  olinishi  bilan  xarakterlanadi.  Xo‗jalik  jarayonlarining 

ro‗yxatga olinishi esa yangi bir jarayonnni yuzaga keltirganki bu jarayon qiymat davriga o‗tishni 

belgilab bergan. 



2-davr.

 Qiymat davri. (bizning eraning 500 yilidan 1300 yiliga qadar bo‗lgan davrni o‗z 

ichiga  oladi)  Ushbu  davr  pulni  o‗ylab  topilishi  va  muamola  vositasiga  aylanishi  bilan 

belgilanadi.  Shu  paytga  qadar  xo‗jalik  jarayonlari  naturada  o‗lchangan  bo‗lsa  endilikda  unga 

parallel  ravishda  qiymatda  ham  baholashga  o‗tildi.  Qiymat  ifodasini  yuzaga  chiqishi 

buxgalteriya  hisobida  patrimonal  va  kameral  hisobni  shakllantirdi.  patrimonal  hisobda  mulkka 

egalik birinchi o‗riga qo‗yilsa, kameral hisobda uning kirimga olinishi yoki hisobdan chiqarilishi 

xarakterlangan. 

Pul patrimonal hisobda qiymat o‗lchovi vositasi sifatida, komeral hisobda  to‗lov vositasi 

sifatida qaraladigan bo‗ldi. 




Download 476,56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish