1-mavzu bozor iqtisodiyotida innovatsiya reja: Innovatsiyaning mazmuni va mohiyati Innovatsiyaning maqsadlari



Download 1,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet93/116
Sana19.07.2021
Hajmi1,54 Mb.
#123145
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   116
Bog'liq
ИИБ маъруза матни (1)

 
 
yoki  uning  o‘rtacha  yillik  ko‘rsatkichi  yiliga  kamayib  boradigan  kredit 
miqdorini hisobga olgan holda 
 
(250·0,1q225·0,1q202·0,1q182,25·0,1q164,0·0,1)/5 q 20,5. 
 
Bunda  B  variant  bo‘yicha  o‘rtacha  yillik  iqtisodiy  foyda  kamayadi  va 
162,0  -  20,5  q  141,5  mln.  so‘mni  tashkil  qiladi,  bu  esa  baribir  A  variantga 
qaraganda ko‘proq. 
Biroq  agar  kredit  bo‘yicha  foiz,  aytaylik,  yiligia  20%ni  tashkil  qilsa, 
to‘lovlar quyidagiga teng bo‘ladi  
 
3
,
86
1
)
2
,
0
1
(
)
2
,
0
1
(
2
,
0
250
5
5





Д
 
 
yoki  o‘rtcha  yiliga  33,6  mln.  so‘m.  Bu  holatda  o‘rtacha  yillik  foyda 
foizlarni  chiqarib  tashlashni  hisobga  olgan  holda  162,0  -  33,6  q  -  128,4  mln. 
so‘mga  teng  bo‘ladi,  bu  esa  A  variant  bo‘yicha  qiymatdan  kam  bo‘ladi.  20% 
yillik  foiz  stavkasi  bo‘yicha  kredit  sharoitlarida  A  variant  samarali  bo‘lib 
chiqadi. 


122 
 
Haqiqatdan  ham,  agar  bo‘sh  qolgan  250,0  mln.  so‘mni  investor  hech 
bo‘lmaganda  yillik  8%  stavka  bilan  bankka  joylashtiradigan  bo‘lsa,  5  yildan 
so‘ng uning hisobraqamida 250,0(1 q 0,008)
5
  -  367,3  mln.  so‘m  bo‘ladi,  ya‘ni 
hisoblangan foizlar miqdori 367,3 - 250,0 q 117,3,  yillik daromad esa 117,3/5 q 
23,5 mln. so‘mga teng bo‘ladi. Agar bu daromadni A loyiha bo‘yicha foydaga 
qo‘shadigan  bo‘lsak  (130,0  q  23,5  q  153,5  mln.  so‘m),  bu  loyiha  bo‘yicha 
foydadan kamroq va undan foydalanish samaraliroq bo‘ladi. Demak, masalaning 
yakuniy echimi bo‘nak qilingan kapital, muddatli depozitlar va kredit bo‘yicha 
foizlarga bog‘liq bo‘ladi. Bunda ko‘rib chiqilayotgan barcha variantlarni nafaqat 
investitsiyalar  hajmi  (misoldagi  kabi)  va  ulardan  foydalanish  muddatlari 
bo‘yicha,  balki  ularni  amalga  oshirishdan  olinuvchi  daromad  bo‘yicha  ham 
taqqoslasa bo‘ladigan ko‘rinishga keltirish lozim. 
Investitsiya  loyihalarini  tahlil  qilish  uchun  eng  ko‘p  qo‘llanuvchi 
ko‘rsatkichlardan  biri  kapitalning  o‘zini  qoplash  davri  (muddati)  hisoblanadi. 
Uni aniqlashda investitsiyalar qancha vaqtdan keyin qaytarib berilishi va loyiha 
foyda keltirishni boshlashi aniqlanadi. 
Investitsiyalarning  o’zini  qoplash  muddatini  hisoblash  (ingl.  payback 
perjod,  RR)  investitsiyalarni  qaytarib  berish  uchun  zarur  bo‘lgan,  kiritilgan 
mablag‘larni  investitsiya  loyihasini  amalga  oshirish  natijasida  olingan 
daromadlar hisobiga qoplash mumkin bo‘gan vaqtni aniqlashdan iborat. O‘zini 
qoplash  muddati  deganda  yanayam  aniqroq  loyihani  yakunlash  paytida 
diskontlangan sof daromad miqdori investitsiyalar miqdoriga teng bo‘lgan vaqt 
davri davomiyligi tushuniladi. 
O‘zini qoplash muddatini aniqlashga ikki xil yondashuv ma‘lum. Ulardan 
birinchisiga ko‘ra boshlang‘ich investitsiyalar miqdori yillik (yaxshisi, o‘rtacha 
yillik) tushumlarga taqsimlanadi. U pul tushumlari yillar bo‘yicha teng bo‘lgan 
holatlarda o‘llanadi. 
Kapitalga foyda me‘yorini ikki usul bilan hisob-kitob qilish mumkin: 
  birinchi usulda kapitalga foyda me‘yori N
pk
 foizlarda boshlang‘ich kiritilgan, 
asosiy fondlarni xarid qilish va o‘rnatish hamda aylanma vositalarni oshirish 
xarajatlarini  qamrab  oluvchi  kapital  miqdoridan  kelib  chiqib  hisob-kitob 
qilinadi, ya‘ni 
 
100
/
.
К
Т
Д
Н
К
П


   
 
 (18.6) 
 
  ikkinchi usulda loyihaning butun amal qilish muddatida kiritilgan kapitalning 
o‘rtacha hajmi aniqlanadi: 
 
100
)
(
/
2
0
.
К
К
Т
Д
Н
К
П



  
 
  (18.7) 
 
bu erda  


123 
 
D  –  loyihaning  butun  xizmat  qilish  (foydalanish)  muddatida  yillik 
daromadlar miqdori;  
– loyihani amalga oshirishga birlamchi qo‘yilmalar;  
K
0
 - qo‘yilmalarning qoldiq qiymati. 
 

Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   116




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish