1-mavzu bozor iqtisodiyotida innovatsiya reja: Innovatsiyaning mazmuni va mohiyati Innovatsiyaning maqsadlari

---

1 
 
1-MAVZU 
BOZOR IQTISODIYOTIDA INNOVATSIYA 
Reja: 
1. Innovatsiyaning mazmuni va mohiyati 
2. Innovatsiyaning maqsadlari 
3. Innovatsiyaning rivojlanish tendensiyalari 
 
1. Innovatsiyaning mazmuni va mohiyati 
Innovatsion so‗zining ma‘nosi ingliz tilidagi  INNOVATION so‗zidan olingan 
bo‗lib  yangilik  va  yangilik  kiritish  deganini  bildiradi.  Bu  yangilik  zamirida  yangi 
tartibni, yangi odatni, yangi uslubni, kashfiyotni tushunish lozim. Yangilikni bozorga 
kiritish jarayonini tijoratlashish jarayoni deb atash lozim. Yangilikning paydo bo‗lishi 
va  uni  xayotga  tatbiq  etilishi  oralig‗idagi  vaqt  innovatsion  loyixasi  deb  ataladi. 
Kunlik amaliyotda odtada, yangiliklar,  yangilik kiritish, innovatsiya tushunchalarini 
o‗xshatish  ko‗p  uchraydi.  Qachonki  xar  qanday  kashfiyotlar,  yangi  voqealar 
xizmatlar va metodlar xillari tarqalishiga  qabul qilinsa (tijoratlashish) o‗shanda xalq 
ommasi  tomonidan  tan  olinadi.  Hukumatimiz  rahbari  Shavkat  Miromonovich 
Mirziyoyev  o‗zining  ―O‘zbekiston  Respublikasini  yanada  rivojlantirish  bo‘yicha 
harakatlar  strategiyasi  to‘g‘risida»  gi  №PF-4947  sonli  Farmonidagi  4-qism  -  ilmiy-
tadqiqot  va  innovatsiya  faoliyatini  ragbatlantirish,  ilmiy  va  innovatsiya  yutuqlarini 
amaliyotga  joriy  etishning  samarali  mexanizmlarini  yaratish,  oliy  uquv  yurtlari  va 
ilmiy-tadqiqot 
institutlari 
huzurida 
ixtisoslashtirilgan 
ilmiy-eksperimental 
laboratoriyalar, yuqori texnologiya markazlari va texnoparklarni tashkil etish‖.
1
 Bizga 
ma‘lumki,  maxsulot  sifatini  yoki  xizmat  sifatini  o‗zgartirish  resurslar  sarflanishini 
(energiya, vaqt, moliya va boshqalar) talab qiladi. Yangilikni (novatsiya)  yangilikni 
kiritish  jarayoniga  (innovatsiya)  o‗tkaztishi  jarayoni  xam  xar  xil  resurslarni  talab 
qiladi,  ulardan  muxim  investitsiya  va  vaqt  xisoblanadi.  Iqtisodiy  munosabatlar 
tizimiga  o‗xshash  bozor  sharoitlarida  tovarning  xaridi  va  sotuvi  ramkasida 
shakllanadigan  talab,  taklif  va  narxlarda,  asosiy  innovatsion  faoliyat  komponenti 
sifatida  yangilik,    innovatsiya  yangilik        kiritish  namoyon  bo‗ladi.  Yangiliklar  
yangiliklar  bozorini shakllantiradi, investitsiyalar kapital bozorini, yangilik  kiritish 
esa bozordagi sof raqobatni shakllantiradi.  
Investitsiya    keng  ma‘noda  yangi  texnologiyalar,  turli  maxsulotlar  va 
xizmatlar,  tashkiliy  texnik  va  ijtimoiy  iqtisodiy  qarorlar  shaklida  ishlatilishi 
tushuniladi.  Yangilikning  tuzilishi,  yaratilishi  va  tarqalishi  jarayoni  innovatsiyaning 
xayotiy sikli deyiladi. 
Yangiliklar  bozori (novatsiyalar). Bozorni asosiy maxsuloti bo‗lib, intellektual 
faoliyatning ilmiy va ilmiy texnikaviy, natijaviy produtki xisoblanadi. Unga avtorlik 
va shunga o‗xshash xuquqlar (bu xuquqlar xalqaro, respublika,korperativ,va boshqa 
qonuniy, me‘yoriy aktlar ta‘sir doirasida bo‗ladi) taalluqlidir. 
 
                                                 
1
O‘zbekiston  Respublikаsi  Prezidentining  "O‘zbekiston  Respublikаsini  yanаdа  rivojlаntirish  bo‘yichа 
hаrаkаtlаr strаtegiyasi to‘g‘risidа" gi Fаrmoni. // O‗zbekistan Respublikasi Qonunlari to‗plami. 2017 й., № 6, 
ст. 70.
 

---

2