1 Мавзу: «Бозор инфратузилмаси иктисодиёти» фанининг предмети ва вазифалари

«Bozor infratuzilmasi iqtisodiyoti» fanining predmeti va tadqiqot usullari.

«Bozor infratuzilmasi iqtisodiyoti» fanining predmeti - bozor infratuzilmasi subyektlarining faoliyat yuritish qonuniyatlari va ularni rivojlantirish yo‗nalishlarini o‗rganishdan iborat. «Bozor infratuzilmasi iqtisodiyoti» fani o‗z predmetini o‗rganishda quyidagi usullardan foydalanadi:

1. 
   dialektika usuli. «Bozor infratuzilmasi iqtisodiyoti» fani o‗zining maqsad va asosiy vazifalarini hal etishda barcha iqtisodiy munosabatlarni dialektika qonuniga asoslangan holda tadqiq etadi. Bunda barcha iqtisodiy jarayonlar o‗zaro bog‗liqlikda va doimiy rivojlanishda deb qaraladi.
   
2. 
   deduksiya usuli. Iqtisodiy jarayonlar to‗g‗risidagi nazariy g‗oyalarga asoslangan holda ularni amaliyotga tatbiq qilish mexanizmini o‗rganish deduksiya usuli deyiladi.
   

4. 
   induksiya usuli. Iqtisodiy jarayonlar to‗g‗risidagi ma‘lumotlarni o‗rganib, shular asosida nazariy g‗oyalarni yaratish jarayoni induksiya usuli deb nomlanadi.
   

Demak, bozor infratuzilmasi sohasida har qanday iqtisodiy muammoni avval uning nazariyasidan, ya‘ni g‗oyasidan amal qilishiga qarab o‗rganish yoki bu muammoning amaliyotga joriy etilishidan, ya‘ni amaliyotdagi holatiga asoslangan holda g‗oya yoki nazariyasini yaratishga qarab tadqiqot olib borish mumkin. Ikkala holatda ham iqtisodiy prinsiplarning, mexanizmlarning, muammolarning yechimi samarali aniqlanishi kerak. siyosatni joriy etish mexanizmlari va ularni amalga oshirish usullarini

4. 
   analiz usuli. Ko‗zlangan maqsadga erishish maqsadida biror iqtisodiy jarayon to‗g‗risidagi ma‘lumotni qismlarga ajratib o‗rganish usulidir.
   
5. 
   sintez usuli. Iqtisodiy jarayonlar to‗g‗risidagi ma‘lumotlarni umumlashtirib, tegishli xulosalar chiqarish usulidir.
   
6. 
   iqtisodiy-statistik usul. Ushbu usul bozor infratuzilmasi sohasida keng ko‗lamli iqtisodiy jarayonlarni o‗rganishda qo‗llaniladi. Iqtisodiy-statistik usul tegishli xulosalar chiqarish maqsadida ma‘lum yo‗nalishdagi ma‘lumotlarni to‗plash va ulardan foydalanishni anglatadi.
   
7. 
   monografik usul. O‗rganilayotgan mavzu bo‗yicha umumiy xulosalar chiqarish maqsadida mazkur yo‗nalishdagi ilg‗or mintaqalar va korxonalar faoliyatini chuqur o‗rganish va taqqoslash mazkur usulning mohiyatidir.
   
8. 
   iqtisodiy-matematik usul. Mazkur usul bir qancha omillar ta‘sir etuvchi murakkab iqtisodiy jarayonlarni o‗rganishda qo‗llaniladi. Ma‘lum ishlab chiqarish omillari mavjud bo‗lganda biror natijaga erishish uchun turli muqobil variantlarni o‗zaro taqqoslab, ular orasidan eng ma‘qulini tanlab olishda iqtisodiy-matematik usullarning ahamiyati kattadir. Bunda kompyuterlardan ham keng foydalaniladi.
   

«Bozor infratuzilmasi iqtisodiyoti» fani sohada amalga oshirilayotgan tashkiliy, iqtisodiy, ijtimoiy munosabatlar majmuasining nazariy asoslarini, yo‗nalishlarini, samaradorligini mavjud tadqiqot usullari yordamida o‗rgatish orqali talabalarda bozor infratuzilmasi iqtisodiyoti bo‗yicha iqtisodiy mushohada qilish, uni rivojlantirishga oid muammolarni qo‗yish va uni hal etish, samaradorligini oshirish yo‗nalishlarini belgilab berish qobiliyatini shakllantirib, bozor iqtisodi talablariga javob bera oladigan mutaxassislar tayyorlashga ko‗maklashadi.

«Bozor infratuzilmasi iqtisodiyoti» fanining predmetini o‗rganishda «Iqtisodiyot nazariyasi», «Makroiqtisodiyot», «Mikroiqtisodiyot», «Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi»,

«Statistika», «Marketing», «Menejment», «Iqtisodiy tahlil» va boshqa shu kabi fanlardan olingan nazariy va amaliy bilimlarga asoslanish maqsadga muvofiqdir.