1-mavzu: Axborot xavfsizligining dolzarbligi. Reja

1.4. Axborotni himoyalash usullari

Demak, kompyuter tarmoida axborotni samarali ximoyasini

ta’minlash uchun ximoya tizimini loyihalash va amalga oshirish uch bosqichda

amalga oshirilishi kerak:

- xavf-xatarni taxlillash;

- xavfsizlik siѐsatini amalga oshirish;

- xavfsizlik siѐsatini madadlash.

Birinchi bosqichda kompyuter tarmoining zaif elementlari

taxlillanadi, taxdidlar aniqlanadi va baxolanadi, ximoyaning optimal

vositalari tanlanadi. Xavf-xatarni taxlillash xavfsizlik siѐsatini qabul

qilish bilan tugallanadi.

Ikkinchi bosqich - xavfsizlik siѐsatini amalga oshirish moliyaviy

xarajatlarni xisoblash va masalalarni echish uchun mos vositalarni tanlash

bilan boshlanadi. Bunda tanlangan vositalar ishlashining ixtilofli

emasligi, vositalarni etkazib beruvchilarning obro‘si, ximoya mexanizmlari

va beriladigan kafolatlar xususidagi to‘la axborot olish imkoniyati kabi

omillar xisobga olinishi zarur. Undan tashqari, axborot xavfsizligi

bo‘yicha asosiy qoidalar aks ettirilgan prinsiplar xisobga olinishi kerak.

Uchinchi bosqich - xavfsizlik siѐsatini madadlash bosqichi eng muxim

disoblanadi. Bu bosqichda o‘tkaziladigan tadbirlar niyati buzuq

odamlarning tarmoqqa bostirib kirishini doimo nazorat qilib turishni,

axborot ob’ektini x,imoyalash tizimidagi ―rahna‖larni aniqlashni,

konfidensial ma’lumotlardan ruxsatsiz foydalanish xollarini hisobga

olishni talab etadi. Tarmoq xavfsizligi siѐsatini madadlashda asosiy

javobgarlik tizim ma’muri bo‘ynida bo‘ladi. U xavfsizlikning muayyan

tizimi buzilishining barcha xollariga operativ munosabat bildirishi,

ularni taxlillashi va moliyaviy vositalarning maksimal tejalishini

xisobga olgan xolda ximoyaning zaruriy apparat va dasturiy vositalaridan

foydalanishi shart.

Axborotni himoyalashda hozirda qator himoya usullaridan

foydalanilib, umummiy holda ular quyidagilarga bo‘linadi:

– axborotning huquqiy himoyasi;

– axborotning injiner – texnik himoyasi;

– axborotning tashkiliy himoyasi;

– axborotning dasturiy himoyasi;

– axborotning aparat va aparat-dasturiy himoyasi.

Himoya usullarining turlanishi ularda foydalanilgan vositalar va

ѐndoshishlarga asoslanadi. Himoya usullarining tanlash esa o‘z navbatida

tashkilotda ishlab chiqilgan axborot xavfsizligi siѐsatiga ko‘ra amalga oshiriladi. Odatda axborot xavfsizligini ta’minlashda barcha himoya

usullaridan kompleks tarzda foydalanish orqali erishiladi.