1-mavzu: Avtomobil transport harakat tarkibi

15-mavzu: Ilashish muftasini vazifasi va turlari


Reja

1. Ilashish muftasini vazifasi

2. Ilashish muftasini tuzilishi
3. Ilashish muftasini ishlash uslubi
Avtomobilning ilashmasi uzatmalarning almashlab ulash va avtomobilni o’rnidan jildirish maqsadida dvigatel tirsakli valini uzatmalar qutisidan qisqa vaqtga ajratish hamda ohista ulash uchun xizmat qiladi. Avtomobillarda friktsion turidagi ilashmadan foydalaniladi. Bunday ilashmaning ishi ishqalanish kuchidan foydalanishga asoslangan. Ishqalanuvchi yuza sifatida ishqalanish koeffitsenti yuqori bo’lgan materialdan tayyorlangan disk xizmat qiladi. Uzatilayotgan burovchi momenting kattaligiga qarab turli xil sonli ishqalanuvchi elementlarni qo’llash kerak. Shuning uchun ilashma bir diskli va ikki diskli turlarga ajratiladi.
Bir diskli ilashma.yetakchi disk maxovika biriktirilgan,yetaklanuvchi disk esa uzatmalar qutisiningyetakchi valiga o’tqazilgan. Maxovik bir vaqtning o’zidayetaklovchi disk vazifasini bajaradi.siquvchi disk bilan ilashma g’ilofi orasiga aylana bo’ylab prujinalar joylashtirilgan. Bu prujinalar siquvchi disk bilan maxovik orasidagiyetaklanuvchi diskni siqib turadi. Ular orasida hosil bo’ladigan ishqalanish kuchi tufayli burovchi moment dvigateldan uzatmalar qutisiningyetakchi valiga uzatiladi.
Bir diskli ilashma rasmda tasvirlangan. Ilashmaningyetakchi qismi g’ilof 18 va siquvchi disk 22 dan tashkil topgan. Dvigateldagi burovchi moment maxovikdan boltlar yordamida maxkamlangan g’ilofga va u orqali siquvchi diskka uzatiladi. Ilashmaningyetaklanuvchi qismi bo’libyetaklanuvchi disk 9 xizmat qiladi. Uning ikki tomoniga halqasimon friktsion ustquymalar 24 parchin mixlar yordamida biriktirilgan.
Dvigatel tirsakli valining burovchi momenti ilashmaga pulslanib uzatilishi natijasida, shuningdek, avtomobil notekis yo’llardan yurganda yoki ilashmani qo’shishda (avtomobilni o’rnidan qo’zg’atishda) uning pedali birdaniga qo’yib yuborilsa, transmissiyada burovchi tebranishlar hosil bo’ladi. Bu esa o’z navbatida tarnsmissiya detallarining, ayniqsa, shesternyalarning va kardanli uzatmaning turtki bilan ilashishiga va natijada ularning tezyeyilishiga sabab bo’ladi. Bu kamchiliklarni bartaraf etish uchun ilashmaningyetaklanuvchi diskida burovchi tebranishlarning salbiy ta’sirini kamaytiradigan so’ndirgich qo’yiladi.