|
5-Mavzu: Ish o`rni bilan tanishuv
110 va 35 kV dan 6-10 kV ga pasaytirish podstakntsiyalar xozirgi vaqtda davlat energosistemaga ulangan bo`lib katta doiradagi tuman iste`molchilarni energiya bilan ta`minlay oladi.
Yuqori kuchlanishga ag`daradigan podstantsiyalarda taqsimlash qurilmalar, statsionar qurilmalar xisoblanadi. Ochiq podstantsiyalarda havoni elektr mustaxkamligi va kerak bo`lgan qo`shimcha koeffitsientini inobatga olgan xolda, faza toklarini o`tkizgichlar oraliqlarini kuchlanishini inobatga olgan xolda normalanib chiqiladi ular jadvalda keltirilgan.
Ochiq joylashgan podstantsiyalarda xamma elektr uskunalar havoni ta`sirini ko`radi, (ya`ni chang, yomg`ir, qor va boshqalar). Tok o`tadigan qismlar, izolyator yoki stalbalarda o`rnatiladi. Ochiq havoda quriladigan podstantsiyani qurilish ishlarini xajmi, yopiq podstantsiyani qurilish ishlarini xajmiga qaraganda ancha kam bo`ladi, aksincha 110 kV va undan yuqori kuchlanish podstantsiyalarida, shuni uchun ularni qurishiga kam vaqt talab qilinadi.
Undan tashqari ochiq taqsimlash qurilmalarda yopiq podstantsiyalarga qaraganda ancha muncha kamchiliklarga ega bo`ladi: birinchidan ko`p maydonga ega bo`ladi, ikkinchidan podstantsiyani kundalik ta`mirlashni ochiq havoda har xil sharoitda olib borish to`g`ri keladi. Undan tashqari elektr uskunalar qor, yomg`ir, changlarda va havodagi kimyoviy va boshqa kushilmalarni ta`siriga uchraydi. Shuning uchun ochiq havoda ishlaydigan uskunalar murakkab va puxta ishlangan bo`lishi kerak, shuning uchun narxi yuqori bo`ladi.
Yig`ma shinalar asosan elastik simlardan qilinadi, ular uncha baland bo`lmagan temir beton tayanch apparatlarda o`rnatilgan izolyatorlarda qotiriladi.
Ochiq taqsimlash qurilmalarda shinalar elastik ko`p o`ramli simlardan va yolpoq alyumin yoki trubalardan qilinadi. Elastik simdan tuzilgan shinalar tayanch oporalarga osma izolyatorlardan tuzilgan girlyandalar bilan tortiladi. Qattiq shinalar oporalarga tayanch izolyatorlar orqali qotiriladi.
Moy uzgichlar va quvvat transformatorlar qo`yilgan temir betonlarga yoki ularni ustiga yotkizilayotgan relslarga o`rnatiladi.
Moy uzgichlarni va quvvat transformator o`rnatiladigan maydonni tegiga 25sm shag`al yotqiziladi, ular uzgich va transformatorlarini gabaritlaridan 1 metr har tomonidan chiqib turadi. Bu choralar baklar buzilganida yog`lar yoyilib ketmasligi uchun qilinadi. Kam xajimli moy uzgichlar, havo uzgichlar, uzgichlar va o`lchov transformatorlar maxsus temir beton konstruktsiyalarda o`rnatiladi.
Shinalar o`rnatiladigan konstruktsiyani balandligi, ularni tegidan xodimlarni bemalol o`tib yurishini ta`minla olishi kerak.
Uzgichlarni ko`l yuritmalarini bandli podstantsiyani eridan 120-150 sm balandligida temir beton stolbaga o`rnatiladi.
Yuqori kuchlanishlardan himoya qilish zaryadsizlagichlar xam temir beton stulchalarda yoki fundamentlarda o`rnatiladi. Zaryadsizlagichlar (razryadniklar) atrofida maxsus to`sqinlar qilinadi. Yashin qaytargichlar podstantsiyani partalarida yoki maxsus o`rnatilgan stalbalarda joylashtiriladi.
Ular po`lat trubalardan yoki maxsus quyilmadan qilingan sterjendan qilinadi. Podstantsiyalarda quvvat kabellar xamda signal va o`lchov nazorat kabellar, taqsimlash qurilmalardan kabel kanallarda o`tkiziladi va ularni usti plitka bilan yopilib chiqiladi yoki tunellarda o`tkaziladi. Tok o`tadigan qismlarni masofasi yoki balandliklari normativda keltirilgan masofalardan kam bo`lgan xolda, ya`ni 2,5 metrdan kam bo`lsa, unda ular maxsus setkali devor bilan chegaralanadi. Podstantsiya joylashgan maydon umumiy devor bilan o`rab chiqiladi, devor temir betondan yoki setkali devor qilinadi, ularni balandligi 2,4 metrdan kam bo`lmasligi kerak.
1-Kirish shkafi (yacheykasi).
2-Moy uzgich VMG-10.
3-O`lchov tok transformatori TVT-35.
4-O`lchov kuchlanish transformator NTMI-10.
5-Eruvchan saqlagich PKT-10.
6-RVP-10 zaryadsizlagich.
7-Quvvat transformatori.
8-RVS-35 zaryadsizlagich.
9-Moy uzgich MV-35.
10-Oddiy uzgich.
11-PK-35 eruvchan saqlagich.
12-TSN-35/0,4 –ixtiyoj transformator.
13-Chiqish shkafi.
14-NTMI-10 o`lchov kuchlanish o`lchov transformator shkafi.
a) kundalang «A-A» kesim ko`rinishi. b) tepadan ko`rinishi.
1-quvvat transformatori.
2-KRUN-10kV.
3-izolyator o`rnatiladigan temir beton stalbolar.
4-RLND-35 uzgich.
5-uzgichni qo`l yuritmasi.
6-VMP-35 moy uzgich.
7-moy uzgichni PP-61 yuritmasi.
8-tayanch izolyator.
9-fundament.
10-35kV havo liniyani anker oporasi
11-setkali devori.
12-shagal yotkizilgan maydon.
13-RVS-35 (zaryadsizlagich).
14-elastik shina.
15-truba yoki yalpoq qattiq shinasi.
16-anker oporaga o`rnatilgan yashil kaytargich.
17-kirish shkafi.
18-chiqish shkafi.
19-ixtiyoj transformator shkafi TSN-10kV.
20-o`lchov kuchlanish transformatori NTMI-10 shkafi.
Xo`jalik podstantsiyalar odatda ikki xil qilinadi, ya`ni machtada o`rnatiladigan podstantsiya va temir beton stalbada joylashgan podstantsiya. Odatda machtada 35/0,4kV podstantsiyalar joylashtiriladi. 10/0,4kV podstantsiyalar odatda ikkala usul bilan quriladi, oxirgi vaqtlarda axoli yashash punktlari va ta`mirlash ustaxonalari va boshqa ishlab chiqarish korxonalarda temir beton oporalar joylashtiriladi.
Podstantsiya o`rnatiladigan temir beton oporalarni balandligi shunday bulishi kerakki 6-10kV tok o`tkazgichlar xavf xatarsiz balandlikda bo`lishi kerak.
Boshi berk podstantsiyalarda transformator podstantsiyani qoshiga anker opora o`rnatiladi, bu opora havo liniyadagi simlardagi kuchlanishlarni o`ziga qabul qiladi va undagi kronshteyinlarga uzgich o`rnatiladi, uzgichdan transformatorni yuqori kuchlanish izolyatori egilgan simlar bilan bog`lanadi.
6-10/0,38kV podstantsiyani 380/220 V tomonidan podstantsiyani yuqori tomonida maxsus kronshteplarda joylashgan, uchta fider chiqarilgan, bu kronshtepdagi izolyatorlar transformatorni ikkinchi chulg`ami bilan ulanadi, izolyatorlarga past kuchlanish havo liniyalar ulanadi. Faza simlar orasidagi kuchlanish 380 V tashkil qiladi va faza va no`l simlar oralig`idagi kuchlanishlar 220 V.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
