1-mavzu: algoritmlar reja: Algoritmlarning xossalari. Algoritmlarning turlari. Tayanch so‘z va iboralar

1. For operatori
While va do-whileoperatorlari asosan iteratsiyalar soni (yani, sikl tanasi necha marta bajariladi) noma’lum bo`lganda ishlatiladi. Iteratsiyalar soni oldindan ma’lum bo`lganda odatda (har doim ham emas) for siklidan foydalaniladi. For sikli (ko`pgina insonlarga) C++ sikllarini tushunish uchun eng oson hisoblanadi.
For siklining sintaksisi quyidagicha bo`ladi:
for(initia1ization; test expression; re-initialization) // nuqtali vergul yo`q
{
body of the loop
} // nuqtali vergul yo`q
Bu 10.1-rasmda berilgan grafik yordamida ko`rsatilgan.

10.1-rasm. For siklining ishlashi
Initsializatsiyalash ifodasi. Bu faqat bir martasikl birinchi boshlanganda amalga oshiriladi. Bu sikl o`zgaruvchisini (nazorat o`zgaruvchi) boshlang`ich qiymatini beradi.
Tekst ifodasi. U o`zaro aloqador operatorlarni o`z ichiga oladi. U sikl tanasi bajarilishidan oldin sikl orqali har safar amalga oshiriladi. Agar tekst ifodasi to`g`ri (haqiqat) bo`lsa sikl tanasi bajariladi, agar yolg`on bo`lsa nazorat sikldan chiqib ketadi.
Oshirish/kamaytirish (takroriy initsializatsiyalash) ifodasi. U har doim sikl tanasidan keyin siklning oxirida amalga oshiriladi.⁶⁵
For siklida initsializatsiyalash ifodasi, tekst ifodasi va qayta initsializatsiyalash ifodasi majburiy emas, yani bu ifodalarning hammasini yoki istalganini tashlab yuborishingiz mumkin.
Misol uchun, quyidagi for sikli C++ da cheksiz sikl hisoblanadi:
for(; ;)
cout <<"Infinite for loop\n";
Agarfor operatoridan keyin nuqtali vergul qavs ichiga olingan for sikli tanasi umuman bajarilmaydi. Misol uchun,
int i;
for(i = 1 ; i < = 10; + + i); //eslab qoling bu erda nuqtali vergul
{
cout<}
Yuqoridagi operatorda oldin aytib o`tilganidek nuqtali vergul mavjudligi sababli for sikli tanasi birdan o`ngacha i ning qiymati uchun bajarilmaydi.
Lekin agar yuqoridagi operatorni quyidagicha yozsak:
int i;
for(i=1; i< =10; + +i)
{
cout<< i <<" lndia is great\nn;
}
Keyin for sikli 10 marta bajariladi va i har safar birga oshib boradi.
Biz qachonki yozganimizda:
int i;
for(i = 10; i > = 1 ; --i)
{
cout<< i <<" lndia is great\nn;
}
Keyin for sikli o`n marta bajariladi va i har safar birga kamayib boradi.
Qachonki yakka foydalanilayotganda har doim prefiks (old) oshish kamayish operatori postfiksdan afzalroq hisoblanadi (misol uchun, ++ i yoki -- i). Buning ortidagi sabab qachonki yakka o`zi foydalanilganda prefiks (old) operatorlari postfiksga qaraganda tezroq bajariladi.
Time delay sikllari dasturlarda tez-tez foydalaniladi. Quyidagi sod for siklidan foydalanib qanday qilib birni (one) yaratishni ko`rsatadi.
for (int t = 0; t < SOME-VALUE; t ++);
Eslatma:qayta initsializatsiyalash ifodasi nafaqat bir balki boshqa qiymatlarni ham o`sish/kamayish ifodasi bo`la oladi.
Quyidagi dastur sonning faktorialini topadi va for siklining ishlashini ko`rsatib beradi:⁶⁶
1-dastur
//Factorial of a number
#include<< iostream.h >
#include
void main( )
{
int num;
long factorial = 1 ;
clrscr( );
cout<<"Enter the number: ";
cin >> num;
if(num < 0)
cout <<"\n" << num <<" factorial not defined";
else
{
for (int i= 1; i < =num; + + i)
factorial * = i;
cout << "\nFactorial of " << num << " is " <}
getch( ); //freeze the monitor
}