1-mavzu: algoritmlar reja: Algoritmlarning xossalari. Algoritmlarning turlari. Tayanch so‘z va iboralar

O‘zgaruvchilarni e’lon qilish/lnitsializatsiya qilish
O‘zgaruvchi xotirada nomlangan pzoitsiya bo‘lib, dasturda uning qiymatini o‘zgartirish mumkin bo‘ladi. Bu barcha til uchun ham amal qiladi. C++ ning barcha o‘zgaruvchilari foydalanishdan oldin albatta e’lon qilinishi zarur. Qiymatlar o‘zgaruvchilarga o‘zlashtiriladi va uni dastur bajarilishi davomida o‘zgartirish mumkin.O‘zgaruvchi nomi do‘stona bo‘lishi lozim. Masalan, agar ikkita sonning yig’indisini hisoblash kerak bo‘lsa, o‘zgaruvchini 'sum' deb nomlash maqsadga muvofiq, qandaydir 'Zangura' yoki boshqa topishmoq (tushunish qiyin bo‘lgan) so‘z bilan emas.
O‘zgaruvchiga o‘zlashtirilgan yoki kiritilgan qiymat xotirada ajratilgan joyda saqlanadi.
Biz o‘zgaruvchilarni char, int va float so‘zlaridan foydalanib hosil qilishimiz mumkin.
O‘zgaruvchilar nom va ma’lumot turi yordamida aniqlanadi.
Masalan,
char ch; // ch – belgili o‘zgaruvchi
int sum; // sum – butun o‘zgaruvchi
float salary; // salary – suzuvchi nuqtali o‘zgaruvchi
O‘zlashtirish ifodasi
O‘zlashtirish ifodasi o‘zgaruvchiga yoki o‘zgarmasga qiymat o‘zlashtirish uchun foydalaniladi.
Masalan,
int x = 50;
float a = 30.6;²⁴
const float PI = 3.141 59;
const char ch = 'A';
Tenglik (=) belgisi o‘ng tomondagi o‘zgaruvchi yoki o‘zgarmas qiymatining chap tomondagi o‘zgaruvchi yoki o‘zgarmasga o‘zlashtirilishini ta’minlaydi. O‘zlashtirish ifodasining umumiy ko‘rinishi quyidagicha:
lvalue = rvalue;
Bu yerda '=' belgisi o‘zlashtirish operatori deyiladi. C++ da o‘zlashtirishlar birgalikda ketma-ket, ya’ni seriyali ravishdakelishi mumkin. Bu holat bitta qiymatning o‘zini bir nechtaga o‘zlashtirishda qo‘l keladi. Masalan,
int i, j, k;
. .
i = j = k = 0; yoki(i = (j = (k = 0)));
Bu yerda avvalo, 0 qiymat k ga, so‘ng k ning qiymati j ga, so‘ng j ning qiymati i ga o‘zlashtiriladi. Doimo esda tutish kerakki, bunday ketma-ket o‘zlashtirishdan o‘zgaruvhilarni e’lon qilish vaqtida foydalanib bo‘lmaydi. Ammo biz quyidagicha yozishimiz mumkin:
int i = 0, j = 0, k = 0;
TURBO C++ ning 3.0 versiyasida ko‘pi bilan 70 ta ketma-ket o‘zlashtirish mumkin. Barcha ko‘p o‘zlashtirishli ifodada qatnashgan barcha o‘zgaruvchilar oldindan e’lon qilingan bo‘lishi lozim. TURBO C++ ning 3.0 versiyasida 70 tadan ortiq ketma-ket o‘zlashtirish yozishga harakat qilib ko‘rganimizda ekranda quyidagi xatolik xabari paydo bo‘ladi:
Out of memory
C++ da o‘zlashtirishning boshqa ichma-ich o‘zlashtirish usuli mavjud. Masalan,
int i, j;
i = (j =20) * 4;
Bu yerda (j = 20)ichma-ich o‘zlashtirishni ifodalaydi. Avvalo 20 qiymat j ga o‘zlashtiriladi va keyin 20 * 4 = 80 natija i ga o‘zlashtiriladi. Bu o‘zlashtirish quyidagi ikki o‘zlashtirishga ekvivalent:
j = 20;
i = j * 4 ;