1. мавзу : Yog`och materiallarini

Yog‘ochni o‘lchash va rejalash asboblariga
chizg‘ichlar, metr, ruletmetr, 
go‘niyalar, xatkash transport va o‘lchov andozalari kiradi. 
Chizg‘ichlar yog‘och, metall, plastmassa yoki boshqa materiallardan bir 
necha santimetrdan bir metrgacha uzunlikda millimetrlarga bo‘lingan xolda 
tayyorlanadi. Ular millimetrgacha aniqlikda o‘lchash, kerakli to‘g‘ri chiziqlar 
chizish va yog‘och qirralarining to‘g‘ri chiziq shaklida ekanligini tekshirish uchun 
ishlatiladi. 
Uzunligi bir metr chiziqlarni metr deb ataladi. Ruletmetr uni olib yurish va 
saqlash qulay bo‘lishi uchun o‘rama shaklida yasaladi. 
Rejalash. 
Detallarni ko‘plab tayyorlashda zarur kesimli arralangan 
materiallar yog‘och arralash sexlaridan eni bo‘yicha karrali bo‘lgan taxtalar yoki 
kesimi bo‘yicha tayyor brusoklar ko‘rinishida olinadi. Vaqtni tejash maqsadida 

---

rejalash (belgilash) ishlari amalga oshirilmasdan, tiraklar yoki chizg‘ichlar 
yordamida ishlab, yog‘ochning nuqsonli joylarini tashqarida qoldirishga (kesib 
tashlashga) harakat qilinadi. Tarsovkalash dastgohlarida ishlaganda qaytarib 
qo‘yiladigan (qaytarma) tiraklardan, bo‘ylamasiga bichish (arralash) uchun 
dumaloq arrali dastgohlarda ishlaganda esa chizg‘ichdan foydalaniladi. Yog‘och 
konstruksiyalarni qurilishning o‘zida (qurilish maydonida) tayyorlashda, 
arralangan materiallar keyingi ishlovga qoldiriladigan qo‘yimni hisobga olib 
rejalanadi. Tanavor (zagotovka) va detallarni rejalash hamda ishlash aniqligini 
tekshirish uchun ushbu rejalash va tekshirish asboblaridan foydalaniladi.