1. Matlab tizimi va uning vazifasi ? Dasturlar va apparat ta’minoti qanday bo`ladi ?

varianti-6

1.Matlab tizimi va uning vazifasi ?

2.Dasturlar va apparat ta’minoti qanday bo`ladi ?

3.Operatsion tizimlar va ularning turlari qanday bo`ladi ?

4.Qurilmalar ishini nazorat qiluvchi drayverlar haqida ayting?.

Javoblar.

1-javob. MATLAB vaqt sinovidan o’tgan matematik xisoblarni avtomatlashtirish

tizimlaridan biridir. U matritsaviy amallarni qo’llashga asoslangan. Bu narsa

tizimning nomi — MATrix LABoratory- matritsaviy laboratoriyada O’z aksini

topgan.

Matritsalar murakkab matematik xisoblarda, jumladan, chiziqdi algebra

masalalarini echishda va dinamik tizimlar hamda ob`ektlarni modellashda keng

ko’llaniladi. Ular dinamik tizimlar va ob`ektlarning xolat tenglamalarini avtomatik

ravishda tuzish va echishning asosi bo’lib xisoblanadi. Bunga MATLABning

kengaytmasi Simulink misol bo’lishi mumkin.

Xozirgi vaqtda MATLAB ixtisoslashtirilgan matritsaviy tizim chegaralaridan

chiqib universal integrallashgan kompyuterda modellash tizimiga aylandi.

Umuman olganda, MATLAB matematikaning rivojlanishi davomida to’plangan

matematik xisoblashlar bo’yicha ajribani o’zida mujassamlashtirgan va uni

grafik vizuallash va animatsiya vositalari bilan uygunlashtirilgan. MATLAB tizimi

ilova kilinadigan katta xajmdagi xujjatlar bilan birgalikda EXMni matematik

ta`minlash bo’yicha ko’p tomli ma`lumotnoma (bildirgich, spravochnik) vazifasini

bajarishi mumkin.

MATLAB tizimini Moler (S. V. Moler) ishlab chikkan va 70-yillarda yndan

katta EXMlarda keng foydalanilgan. Math Works Inc firmasining mutaxassisi

Djon Litl (John Little) 80-yillarning boshlarida IBM PC, VAX va Macintosh

klassidagi kompyuterlar uchun PC MATLAB tizimini tayyorlagan. Keyinchalik

MATLAB tizimini kengaytirish uchun matematika, dasturlash va tabiiy fanlar

bo’yicha jaxondagi eng yirik ilmiy markazlar jalb kilingan. Xozirgi vaqtda

tizimning eng yangi versiyasiyalari MATLAB-6 va MATLAB-7 mavjud.

MATLAB tizimining vazifasi har xil turdagi masalalarni echishda

foydalanuvchilarni an`anaviy dasturlash tillariga nisbatan afzalliklarga ega bo’lgan

va imkoniyatlari keng modellash vositalari bilan ta`minlashdir.

2-javob. Shaxsiy kompyuter ikkita tashkiliy qismlardan iborat. Bular apparat ta’minot (hardware) va dasturiy ta’minot (software) lardir.

Apparat ta’minoti ─ bu, birinchi navbatda kompyuterning asosiy texnik qismlari va qo’shimcha (atrof) qurilmalaridir.

Dasturiy ta’minot kompyuterning ikkinchi muhim qisimi bo’lib, u ma’lumotlarga ishlov beruvchi dasturlar majmuasini va kompyuterni ishlatish uchun zarur bo’lgan hujjatlarni o’z ichiga oladi. Dasturiy ta’minotsiz har qanday kompyuter bamisoli bir parcha temirga aylanib qoladi.

Kompyuterning apparat va dasturiy ta’minoti orasidagi bog’lanish qanday amalgam oshiriladi? Avvalo ular orasidagi bog’lanish interfeys deb atalishini bilib olishimiz lozim. Kompyuterning turli texnik qismlari orasidagi o’zaro bog’lanish ─ bu, apparat interfeysi, dasturlar orasidagi o’zaro bog’lanish esa ─ dasturiy interfeys, apparat qismlari va dasturlar orasidagi o’zaro bog’lanish ─ apparat ─ dasturiy interfeys deyiladi.

Shaxsiy kompyuterlar haqida gap ketganda kompyuter tizimi bilan ishlashda uchinchi ishtirokchini, ya’ni insonni (foydalanuvchini) ham nazarda tutish lozim. Inson kompyuterning ham apparat, ham dasturiy vositalari bilan muloqotda bo’ladi. Insonning dastur bilan va dasturni inson bilan o’zaro muloqoti ─ foydalanuvchi interfeys deyiladi.

Endi kompyuterning dasturiy ta’minoti bilan tanishib chiqaylik. Barcha dasturiy ta’minotlarni uchta kategoriya bo’yicha tasniflash mumkin:

─ sistemaviy dasturiy ta’minot;

─ amaliy dasturiy ta’minot;

─ dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari.

Sistemaviy dasturiy ta’minot (System software) ─ kompyuterning va kompyuter tarmoqlarining ishini ta’minlovchi dasturlar majmuasidir.

Amaliy dasturiy ta’minot (Aplication program package) ─ bu aniq bir predmet sohasi bo’yicha ma’lum bir masalalar sinfini mo’ljallangan dasturlar majmuasidir.

3-javob. Dasturiy ta'minotning asosiy komponenti operatsion tizimdir. Operatsion tizim - kompyuter va foydalanuvchi uchun ilovalar va xizmatlarni o'z ichiga olgan foydalanuvchi orasidagi interfeys.

Operatsion tizimning asosiy xarakteristikalari uning ishlashi barqarorligi va turli xil tahdidlarga qarshi - tashqi (virus) va ichki (apparatdagi xato va nizolar). Bugungi kunda ikkita operatsion tizim mavjud: server va yagona foydalanuvchi. Birinchisi jiddiy dasturiy ta'minotdir, chunki ular aloqalar nazorat qilinadigan va mahalliy tarmoqni saqlab turuvchi mexanizmlarni o'z ichiga oladi. Ikkinchidan, engil, mustaqil ravishda va tarmoqning bir qismi sifatida o'z qoidalariga muvofiq ishlaydi.

Tizimda juda ko'p xatolar va xatolar bor edi. qurilma. Yangi operatsion tizim yanada past ishlash talablari bilan yanada yaxshi ishlashi bilan namoyon bo'ldi. Ikkinchisida ishlash uchun qo'shimcha xotira talab qilinadi. Asosiy farq - ish stoli grafikasi. Versiya 8 da, vazifa panelida "Ishga tushirish" tugmasi yo'q, va 1 tugmachada, xuddi klassik menyu qaytib kelmagan.

Ushbu operatsion tizimdan foydalangan holda kompyuterlarning 8 foizdan kamrog'i tasdiqlangan. Natijada, foydalanuvchining eng ko'pi bor oxirgi versiyasi operatsion tizimi. Kompyuterning paydo bo'lishi bilan ulardan foydalanish uchun interfeys kerak bo'ldi. O'z navbatida, Kristofer Lamsham Skoulz, Alan Turing, Stiv Jobs, Doug Engelbart, Bill Geyts va Linus Torvalds kompyuterlarga kirish va ulardan foydalanishni osonlashtirish uchun dasturiy ta'minot yoki apparatni rivojlantirishga yordam berdi. Shunday qilib, sichqoncha, klaviatura yoki grafik operatsion tizimi kashf qilindi va amalga oshirildi.

4-javob. Drayverlar.

Ular kampyuterbilan boshqa qurilmalar o`rtasida muloqot o`rnatishga xizmat qiluvchi dasturlar dir ular xarbir qurilma (klavyatura,printer, sichqoncha va xokazo) lar uchun aloxida ishlab chiqariladi, hu qurilmalarini kampyuter bilan xamkorlikda ishlashini ta`minlaydi va nazorat qilib boradi masalan Mouse.com-kampyuteri bilan sichqoncha o`rtasidagi muloqotni tayyorlaydi.

Utilitlarga arxivlash, formatlash vositalari anti viruslar deagnostika vositalari optemallash vositalari komunikatsya vositalari xtirani boshqaruvchi vositari misol keltirish mumkin. Arxivlash vositalari yoki arxivatorlar-maxsus usullar yordamida fayl xajmini qisib kichraytirishga ularning arxivlarini xosil qilishga xizmat qiluvchi vositalardir.

Ularga maxsus kapyuter viruslarning 90% dan ko`prog`I ta`sir etolmaydi. Matnli fayllar xajmi 50-60% qisqaradi. Ularni boshqa foydalanuvchilardan ximoya qilishning samarali usullari.Zamonaviy arxivatorlarga PKZIP, ARJ, PAK, RAR, WINRAR, WINZIP, kabi dasturlarni misol keltirish mumkin.