1-mashq. Optik pirometrning ishlash prinsini bilan tanishish

ISSIQLIK NURLANISH QONUNLARINI O’RGANISH


Ishning maqsadi: Optik pirometrning tuzilishi va ishlash prinsipi bilan tanishish, issiqlik nurlanishi qonunlarini o’rganish


1-mashq. Optik pirometrning ishlash prinsini bilan tanishish
Kerakli asbob va materiallar: OPPIR-09 pirometri, akkumulyator­lar batareyasi, chug’lanma lampa, reostat, pasaytiruvchi trans­formator.
1. OPPIR-09 pirometrining tuzilishi bilan tanishing va uning ishlash prinsipini so’zlab bering. 4-rasmdagidek zanjir yig’ing.

a) b)
4-rasm
1. Manba sifatida ishqorli akkumulyatorlar batareyasi yoki to’g’rilagich olish mumkin.
2. L cho’g’lanma lampani 4a-rasmdagi zanjirga ulang va R ning eng katta qiymatga qo’ying.
3. R₁ jilgichni surib, qarshilikni biroz kamaytiring va L lampaning cho’g’lanishiga erishing.
4. Pirometrni fokuslang, buning uchun u orqali qarab okulyarni burish kerak. Tolaning aniq ko’rinishiga erishish zarur.
5. Pirometr orqali qarab, L lampa tolasi bilan pirometr cho’g’lanma lampasi tolasini ustma-ust tushiring va R₁ ni biroz kamaytirib, pirometr normal ishlay oladigan kuchlanishni tanlab oling (12V dan ortib ketmasligi kerak!)
6. Pirometr okulyari ostidagi doiraviy sozlagichni strelka yo’nalishida aylantirib, uning tolasi L lampa to­lasi maydonida yo’qolib ketishiga erishing.
7. Shu holatdagi pirometr shkalasi ko’rsatishini yozib oling.
8. R₁ ni o’zgartirib, yana 8-10 ta natija oling, olingan natijalarni 3-jadvalga yozib oling.
3-jadval

U1, V	30	50	70	100	150	200
1. 2. 3. O’rtacha

9. Asboblarni o’chirib, ish joyini yig’ishtiring.