1-машғулот талабаларни мактабда олган билимларини аниқлаш учун тест синовини ўтказиш



Download 0,62 Mb.
bet3/14
Sana27.05.2022
Hajmi0,62 Mb.
#611630
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Физика курсининг

2- мисол. Моддий нуктанинг турри чизикли (х уки буйлаб) харакат кинематик тенгламасининг куриниши куйидагича x=A+Bt + Ct2, бу ерда А =5 м, B = 4 м/с,
С= — 1м/с2. 1. Координата х ва йул S нинг вақтга богликлик графиклари чизилсин;
2. t1 = 1с дан t2=6с гача вақт оралиги учун ўртача тезлик <vx> аниқлансин;
3. Вақтнинг шу оралигн учун ўртача йул тезлиги топилсин.
Ечиш. 1. Нукта координаталарининг вақтга борликлик графигини чизиш учун координатанинг характерли бошлангич ва максимал кийматларини хамда мазкур координаталарга^ мое келувчи вақт моментларини, шунингдек нолга тенг бўлган координатага мое келувчи вақт моментини топамиз.
Бошланрич координата t= 0 пайтга мое келади. Унинг киймати xо =x |t=0 5m
Координатанинг максимал кийматига нукта тескари йуна-лишда харакат кила бошлаган пайтда (тезлик уз ишорасини узгартирганда) эришилади. Бу пайтни координатадан вақт бу­йича олинган биринчи тартибли хосилани нолга тенглаштириб топамиз:
бундан эса
t=-
Максимал координата хтах=х|t=2=9м.
Координата х= 0 бўлган t вақт моментини куйидаги ифодадан топамиз:
X=A+Bt + Ct2 = 0.
Хосил бўлган t га нисбатан квадрат тенгламани ечамиз:

А, В, С ларнинг кийматларини куямиз ва хисоблаймиз: t=(2±3)с.
Шундай килиб, вақтнинг иккита киймати: t' = 5c ва t" =1c ларни оламиз. Вақтнинг кккинчи кийматини масаланинг шарти (t≥0) ни каноатлантирм&ганлиги учун ташлаб юборамиз.Нукта координатасининг вақтга богликлик графиги иккинчи тартибли чизикдан иборат бўлади. Уни тузиш учун бешта нуктани билмок керак, чунки иккинчи тартибли чизик тенгламасида бешта коэффициент иштирок этади. Шунинг учун хам координатанинг хисобланган учта характерли кийматиДан ташқари яна иккита
t1= lc ва t2 = 6 с пайтларга мое кийматларини топамиз:
x1A+Bt1+Ct21= 8M, x2=A+Bt2+Ct22=-7m.
Олинган натижаларни жадвал куринишида тасвирлаймиз:



Вақт, с

tQ=0

t1=l

tк=2

t'=5

t2=6

Координата, м

х0=А=5

x1=8

xmax=9

x=0

x2= −7



Жадвалдаги кийматлардан фойдаланиб, координатанинг вақтга богланиш графигини чизамиз (1.2-раcм)
Йул графигини куйидаги мулохазаларга асосланиб тузамиз:
1) тезликнинг ишораси узгаргунча йул ва координата мое келади;
2) кайтиш моменти (tk дан бошлаб нукта тескари йуналишда
Харакат кила бошлайди ва бинобарин, координата камайиб, йул
эса координатанинг камайиш конуни буйича усиб боради.
Демак, йул графиги tk=2c гача координата графиги билан мое келиб, шу ондан бошлаб координата графигининг кузгудаги тасвиридек бўлади.
2. t2 —t1 вақт оралиридаги ўртача тезлик <vx> куйидаги ифода ёрдамида аникланади:
<vx> = (x2xl)/(t2tl).
Жадвалдан х1, х2, t1, t2 ларнинг кийматларини куямиз ва Хисоблаймиз:
x> = ( — 7 — 8)/(6— 1)м/с=— 3м/с.
3. Ўртача йул тезлиги ни куйидаги ифодадан топамиз =s/(t2-tl), бу ерда s — вақт оралиги (t2— t1) да утилган йул. 1.2- расмдаги графикдан куриниб турибдики, бу йул иккита йул булаги: нукта tk—t1 вақт оралигйда утган
S1 = xmax—x1 ва t2 — t1 оралигида утган S2=x,m,x— \x2\ ларнинг йигиндисидан иборат. Шундай к,илиб, йул S = S1+S2= (хтах- х1 ) + (хmах+|х2|) =2xмах+|х2|-x1
Бу ифодага х12\,хтах ларнинг кийматларини куямиз ва хисоб-лаймиз:
= (2·9 + 7-8) м= 17м
У холда изланган ўртача йул тезлиги
= 17/(6—1)м/с = 3,4 м/с.
Шуни кайд этмок керакки, ўртача йул тезлиги доимо мусбат бўлади.



Download 0,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish