1 ma’ruza: ta’limda axborot texnologiyalari fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

Misollar:

1. 
   Ob-havo prognozi ma’lumotlari axborot qabul qiluvchiga (teletomoshabinga) manbadan - meteorolog-mutaxassisdan aloqa kanali - televideniye signallarini uzatuvchi apparatura orqali televizorga uzatiladi;
   
2. 
   Jonli mavjudot o’zining sezgi organlari (ko’zlari, quloqlari, burni, terisi, tili va shu kabilar) orqali tashqi dunyodan axborot oladi, uni muayyan ketma-ketlikdagi nerv impulslariga aylantiradi, nerv tolalari orqali uzatib, o’z xotirasida miyaning neyron strukturalari ko’rinishida saqlaydi, impulslarni qayta ishlash yoki tahlil qilish natijasida o’z harakatlarini boshqaradi yoki tovush signallari beradi, ya’ni o’z faoliyatda foydalanadi.
   

Axborotni qayta ishlash - bir xil informatsion ob’ektlarni ba’zi algoritmlarni bajarish asosida boshqa informatsion ob’ektlardan olishdir. Axborotni qayta ishlash axborot ustida bajariladigan asosiy amallardan biri va axborot turli-tuman bo’lishi va uning ko’lamini (hajmini) oshirishning asosiy vositasidir.

Axborot ustida quyidagi amallarni bajarish mumkin:

• 
  yaratish;
  
• 
  uzatish;
  
• 
  qabul qilish;
  
• 
  foydalanish;
  
• 
  eslab qolish;
  
• 
  o’zlashtirish;
  
• 
  ko’chirish;
  

• 
  rasmiylashtirish;
  
• 
  tarqatish;
  
• 
  almashtirish;
  
• 
  kombinatsiyalash;
  
• 
  qayta ishlash;
  
• 
  bo’laklarga bo’lish;
  
• 
  ixchamlashtirish;
  

• 
  yig'ish;
  
• 
  saqlash;
  
• 
  izlash;
  
• 
  o’lchash;
  
• 
  buzish;
  
• 
  va boshqalar
  

Axborot ustida muayyan amallar bajarishga oid barcha jarayonlar informatsion jarayonlar deyiladi.

Axborotni qayta ishlash vositalari - insoniyat tomonidan yaratilgan turli qurilmalar va tizimlardir, birinchi navbatda axborotni qayta ishlovchi univenrsal mashina - kompyuterdir.

Kompyuterlar axborotni ba’zi algoritmlarni bajarish asosida qayta ishlaydilar. Tirik organizmlar va o’simliklar axborotni o’z sezgi organlari va tizimlari orqali qayta ishlaydilar.

• 
  ishonchlilik;
  
• 
  to’liqlilik;
  
• 
  qimmatlilik;
  
• 
  dolzarblilik;
  
• 
  tushunarlilik;
  
• 
  qulaylilik;