1-maruza Mavzu: Yuk ko`tarish tashish mexanizmlarini xavfsiz ishlashini ta`minlash. Reja

5. Suyuq moddalarni va xavfli yuklarni tashish.
Suyuqliklarni tashish uchun vakuum yoki maxsus nasoslar bilan ta’minlangan germetik quvurlardan foydalaniladi. Suyultirilgan gazlar (xlor, ammiak, karbonvodorodlar), azot kislotasi, sulfat kislotasi, benzin, kerosin, neft va boshqa kimyoviy maxsulotlarni jo’natish uchun maxsus belgili, bo’yalgan temir yo’l tsisternalari ishlatiladi. Suyutirilgan, siqilgan gazlarni jo’natiladigan tsisternalar issiqlikdan ximoyalangan yoki metall ximoya kobig’iga ega bo’lishi kerak.

Engil qotuvchi yoki kristallanadigan moddalarga mo’ljallangan tsisternalar esa kobig’ yoki issiqlik ximoyasi bilan jixozlanadi. Suyuk kislorod maxsus termoslarda va 13,5-50 tonna xajmdagi tsisternalarda tashiladi. Engil alanagalanadigan suyuqliklarni tashishda maxsus avtotsisternalardan foydalaniladi.

Suyuq moddalar tashiladigan vositalarda yong’in, portlash xodisalarini oldini olish, xamda statik zaryadlarni to’plamaslik maqsadida xavfsizlik choralari ko’rilishi talab qilinadi. Ishqor, kislotalar, engil yonuvchi suyuqliklarni shisha idishlarda tashish, jo’natish xavfli xisoblanadi.

Kam miqdordagi suyuqliklarni tashish uchun shisha idishlardan foydalaniladi. Bu vaqtda idishni savat yoki taxta yashikda bo’lishi, uni ikki kishi ko’tarishi yoki joylashi talab qilinadi. Xozirgi vaqtda shisha o’rniga polimer materiallar asosida tayyorlangan idishlardan foydalanilmokda.

Xavfli yuklar GOST 19433-81ga asosan to’qqiz sinfga bo’lingan:

1)Portlovchi moddalar,

2)Suyultirilgan, siqilgan, eritilgan gazlar,

3)Engil alangalanuvchi suyuqliklar,

4)Engil alangalanuvchi modda va materiallar,

5)Oksidlovchi moddalar,

6)Zaharli moddalar,

7)Radioaktiv moddalar,

8)Uyuvchi va emiruvchi moddalar,

9)Kamroq xavfli moddalar.

Ular uchun maxsus belgilar mavjuddir.

Xavfli yuklar maxsus tayyorlangan, yakka tartibdangi ximoya vositalari bilan ta’minlangan shaxs kuzatuvida ayrim vagon va avtomashinalarda jo’natiladi. Kunduzi avtomashinalarda xavfli yukni tashish uchun «Ichki ishlar vazirligidan» ruxsatnoma bo’lishi kerak. Jamoat uchun mo’ljallangan transportlarda xavfli yukni tashish, olib borish qat’iy man etiladi.

Xavfli yuklarni ortish, tushirish ishlari maxsus tushuntirish-instruktaj olgan shaxslar tomonidan javobgar kishi nazoratida bajariladi.