1-ma’ruza. Mavzu: Shaxsiy kompyuterlarning ta’minoti va uning turlari. Kompyuter avlodlari va ularning klassifikasiyasi. Sistema bloki komponentlari. Registrlar, Xotira va uning ishlash imkoniyatlari. Mavzu rejasi

Xeon oilasiga mansub protsessorlar 
Kuchli kompyuterlarda Xeon protsessorlari qо‘llaniladi. Ushbu protsessorlar uchun slot 2 joriy 
etilgan. Ushbu slot (yangi protsessorning interfeysi bilan birgalikda) FRC li ortiqcha tizimlarni ham, 
1, 2, 4 va hattoki 8 protsessorli simmetrik tizimlarni ham yaratish imkonini beradi. Shinalarining 
chastotasi 100 MGs, yadrosining chastotasi esa 400 MGs va bundan ham yuqori, ikkilamchi kesh-
xotira qurilmasi xuddi Pentium Pro da singari yadro chastotasida ishlaydi. Ikkilamchi kesh-xotira 
qurilmasining hajmi 512 Kbayt, 64 Gbaytgacha keshlashtirilganida 1 yoki 3 Mbayt (36 bitli manzil 
belgilanishida jamiki manzil makoni). Xeon protsessorlari nafaqat katta quvvati, balki katta, xususan: 
15,2 x 12,7 x 1,9 sm о‘lchamlari bilan ham ajralib turadi 
Xeon protsessorlari tizim axborotini saqlash uchun mо‘ljallangan yangi vositalarga ega. 
Protsessordagi faqat о‘qish uchun mо‘ljallangan protsessorga oid axborotni saqlovchi doimiy xotira 
qurilmasi PIROM (Processor Information ROM) yadro protsessori va kesh-xotira qurilmasining elektr 
tasniflarini (chastotalar diapazoni va iste’mol qilinadigan elektr kuchlanishlarni), Stasniflarni va 
protsessorning 64 bitli seriya raqamini saqlaydi. CPUID identifikatsiyalash yо‘riqnomasiga kо‘ra 
bunday axborotga kirib bо‘lmaydi. Energiya jihatidan muxtor sanalgan Scratch EEPROM xotira 
qurilmasi protsessorni (yoki ushbu protsessor о‘rnatilgan kompyuterni) yetkazuvchi tomonidan 
tizimga oid axborotni kiritish uchun mо‘ljallangan bо‘lib, bundan boshqa navbatdagi axborotni 
kiritishdan himoya qilingan bо‘lishi mumkin. Protsessor, haroratni nazorat qilib borish uchun 
dasturlanadigan qurilma bilan birgalikdagi harorat datchigi (yadro kristali ustiga joylashtirilgan 
termodiod) bilan jihozlangan. Ushbu qurilma kartridj sinovdan о‘tkazilayotgan bosqichda muayyan 
protsessordagi termodiod bо‘yicha tekshirib tо‘g‘rilanadigan analog-raqamli о‘zgartirgichga ega. 
Termometr sozlanishining doimiy soni (konstantasi) PIROM ga kiritiladi. Haroratni nazorat qilish 
qurilmasi dasturlanadi, ya’ni unga о‘zgartirishlar chastotasi hamda harorat chegaralari kiritiladi. 
Harorat ushbu chegaralarga yetganida tizim ishida uzilish rо‘y bergan signal shakllanadi. PIROM, 
Scratch EEPROM va haroratni nazorat qilish qurilmasi bilan hamkorlik qilish uchun protsessor I
2
C 
interfeysiga asoslangan ketma-ket ulangan qо‘shimcha SMBus (System Management Bus) shinasiga 
ega.