1-ma’ruza Mavzu: Fizika faniga kirish Reja

S
x
=X-X
0
yoki S
y
=Y-Y
0 
Shunday qilib, ko‘chish vektortorini bilgan holda jismning X va Y o‘qlaridagi 
koordinatalarini topish mumkin. Quyosh atrofidan barcha sayyoralar aylanma harakat qiladi. Shu 
qatorda Yer va Yer bilan birgalikda Yerda mavjud barcha jismlar doimiy harakatda bo‘ladi. 
Jismlar o‘zaro ta’sirlashib bir birovining harakatini o‘zgartirishga sabab bo‘ladi. Natijada
jismlar fazoda o‘z vaziyatini o‘zgartirib turadi. Harakatlar ichida eng oddiysi mexanik
harakat hisoblanadi. 
Fizik hodisalarni o’rganishda biz fizik modellardan foydalanishimmiz mumkin. Fizik 
modellarga moddiy nuqta, absolyut qattiq jism, yaxlit muhit, ideal gaz kabi kattaliklarni 
kiritishimmiz mumkin. 
Moddiy nuqta – qaralayotgan vaziyatda o’lchamini hisobga olmasa bo’ladigan jism. 
Masalan, ikki shahar orasidagi avtomobil harakatini o’rganishda avtomobilni moddiy nuqta 
deyish mumkin. Yerning Quyosh atrofidagi harakatini o’rganishda Yerni moddiy nuqta deb 
hisoblash mumkin. 
Absolyut qattiq jism – qaralayotgan vaziyatda qattiq jismning deformatsiyalanishini 
hisobga olish shart emas bo’lgan jism. 
Yaxlit muhit – qaralayotgan muhitning hamma qismlari deyarli bir jinsli bo’lgan muhit. 
Ideal gaz – ma’lum parametrlarini hisobga olinmagan gaz. Chunki qaralayotgan 
vaziyatda bu parametrlar gaz hossalarini deyarli o’zgartirmaydi.