1-Ma’ruza Mavzu: Borland C++ Builder komponentlar palitrasi. C++ Builder Additional komponentlar palitrasi. Hodisa jarayonlarini yaratish. Standard komponentlar palitrasi

OK 
yozuvli
Button 
tugmasini,
A 
yozuvli 
Label 
tugmasini
 
osonlik bilan 
topish mumkin. 
Agar sahifada komponentalar juda ko’p bo’lsa, harakatlanuvchi tugmalar orqali o’ng va 
chapga panelni harakatlantirish orqali barcha komponentalarni ko’rishimiz mumkin. Barcha 
komponentalar biror nom yoki maxsus ikonka orqali berilgan, agar sichqoncha kursorini ikonka 
ustiga oborsak shu komponenta nomi paydo bo’ladi. E’tibor bergan bo’lsangiz, ko’pchilik 
komponentalar to’rtburchak yoki dumaloq shaklga ega. Ixtiyoriy komponentani formaga ikki xil yul 
bilan joylashtirish mumkin. Komponenta ustida sichqonchani olib borib chap tugmasini ikki marta 
bossak mazkur komponenta forma markazida paydo bo’ladi. Ikkinchi usul sichqoncha chap 
tugmasini komponenta ustida bitta bosib siljitish bilan formaga joylashtirish mumkin. Formaga 
joylashtirilgan komponentani formaning ixtiyoriy qismiga siljitishimiz mumkin. Komponetaning 
o’lchamlarini sichqoncha yordamida o’zgartirish mumkin. Formada turgan ixtiyoriy komponentani 
aktivlashtirish yoki passivlashtirish mumkin. Aktivlashtirish degani shu komponentaning ustida 
amal bajarish xususiyatini o’zgartirish imkoniyatini beradi, buning uchun, mazkur komponentaning 
ustida sichqoncha tugmasini bosish kifoya. Aktivlik belgisi shu komponentani boshqalaridan 
ajralib belgilanib ko’rinib turadi. Buni obyektlar inspektoridan ham ko’rish mumkin. Sichqoncha 
yordamida tanlangan komponentani formadan o’chirib tashlash mumkin.
Komponetalar palitrasini asosiy menyu panelidan olib tashlash mumkin. Buning uchun 
sichqonchaning o’ng tugmasini bosish va hosil bo’lgan menyu (1.23-rasm)
 
dagi 
Component 
Palette 
so’z oldidagi
 
belgini sichqoncha tugmasini ikkita bosib, olib tashlash kifoya qiladi. 
1.23-rasm. Kontekst menyu oynasi 
Komponentlar palitrasining o’rni Borland C++ Builder 6 interfeysida qat’iy tayinlanmagan. 
Uni o’zimiz xoxlagancha joylashtirishimiz mumkin. Buning uchun kursorni palitraning chap 
chekkasiga olib borib sichqonchaning chap tugmasini bosib qo’yib yubormagan holda, yangi joyga 
joylashtirish mumkin. Agar palitra asosiy menyudan tashqariga chiqib ketsa yangi oyna ochiladi. 
Bunda komponentalar palitrasiga qo’shimcha buyruqlar kiritish uchun sichqonchaning ung tugmasi 
bosiladi. Bunda konteks menyu paydo bo’ladi (1.24-rasm). 

---

1.24-rasm. Buyruqlar palitrasi kontekst menyusi 
1.25-rasm. Komponentalar palitrasini o’rnatish oynasi 
Bu oynada ixtiyoriy sahifaga