1-ma’ruza Mavzu: Biotexnologik tadqiqot usullari fanining predmeti,vazifasi va ahamiyati Reja

Biotexnologik tadqiqot usullari fani maqsadi– bu biotexnologik ob‘ektlardan va ularning hayot faoliyati mahsulotlari (metabolitlari) ni qo’llagan holda, inson ehtiyojlari uchun zarur mahsulotlarni ishlab chiqarish jarayonlarini samarali tashkillashtirishda mavjud biotexnologik usullarni o’rganish va takomillashtirishdan iborat.
Biotexnologiya iborasi birinchi bo’lib venger injeneri Karl Ereki tomonidan 1917 yilda, cho’chqalarni katta miqdorda shakar lavlagisi bilan etishtirish jarayonida kiritilgan edi.Biroq, bu ibora o’sha yillarda keng tadbiqqa ega bo’lmadi.Faqatgina 1961 yilda shved mikrobiologi Karl Geren Xeden ilmiy jurnallardan birini nomini «Biotexnologiya i bioinjeneriya» deb nomlashni taklif etgandan so’ng bu iboraga yana qaytildi. Zamonaviy biotexnologiya ko’p tarmoqli ilmiy-amaliy yo’nalish bo’lib, u biologiya (mikrobiologiya, genetika, molekulyar biologiya, bioximiya va h.k) va muhandislik fanlari yutuqlari asosida paydo bo’lgan.
Biotexnologiyaning rivojlanishi, o’z navbatida unga tegishli bo’lgan bir necha fanlar bo’yicha olib boriladigan ilmiy-amaliy izlanishlarni jadallanishiga olib keldi. Ayniqsa mikroorganizmlar asosida xilma-xil fiziologik faol moddalarni sintez qilish, buning uchun kerakli va iqtisodiy samara beradigan, raqobatbardosh mikrob produtsentlarini yaratish, ulardan kerakli mahsulotni ajratib olishni yo’lga qo’yish, shu maqsadda o’simlik va hayvon hujayra va to’qimalaridan foydalanish masalalari bo’yicha erishilgan yutuqlar yuqoridagi fikrlarni tasdiqlaydi.
Shundan so’ng «Biotexnologiya» iborasi mikrobiologiya sohasidagi ishlab chiqarishga tegishli bo’lgan jarayonlarini nomlash maqsadida qo’llana boshladi.Biotexnologiya
– bu biologik, kimyoviy va texnik tadqiqotlarning natijasidir.Biotexnologik jarayonlar kimyoviy jarayonlardan farqli o’laroq nisbatan qulay sharoitlarda, normal bosim ostida, faol reaksiya jarayonida va muhitning yuqori haroratlarida amalga oshiriladi.