1-Ma’ruza. Mavzu: Anorganik kimyo fanining predmeti, rivojlanish davri va metodlar. Atom molekulyar ta’limot, kimyoviy formulalar. Allotropiya hodisasi

Kimyoviy moddalarning formulasi valentlik asosida tuziladi, ya’ni har bir element muayyan sondagi boshqa element atomlarini biriktirib olishi mumkin. Bu shu elementning valentligidir. Valentlik deb,element atomining boshqa elementlar atomlari aniq sonini biriktirib olish imkoniyatiga aytiladi.Valentlik lotincha “Valens” so’zidan olingan bo’lib ” kuchi bor” degan ma’noni bildiradi. Barcha kimyoviy elementlar o’z valentliklariga ko’ra o’zgarmas va o’zgaruvchan valentli elementlarga bo’linadi.

• Kimyoviy moddalarning formulasi valentlik asosida tuziladi, ya’ni har bir element muayyan sondagi boshqa element atomlarini biriktirib olishi mumkin. Bu shu elementning valentligidir. Valentlik deb,element atomining boshqa elementlar atomlari aniq sonini biriktirib olish imkoniyatiga aytiladi.Valentlik lotincha “Valens” so’zidan olingan bo’lib ” kuchi bor” degan ma’noni bildiradi. Barcha kimyoviy elementlar o’z valentliklariga ko’ra o’zgarmas va o’zgaruvchan valentli elementlarga bo’linadi.

O’zgarmas valentli elementlarga natriy, kaliy, litiy, magniy kalsiy va boshqa elementlar kirib ular hamisha bir xil valentlikni namoyon qiladi. O’zgaruvchan valentli elementlarga azot,temir ,fosfor,xlor mis va boshqa elementlarni kiritish mumkin.O’zgaruvchan valentli elementlarnint birikmalarining formulasi yozilganda qavs ichida elementning aynan shu birikma tarkibidagi valyentligi aniq ko’rsatiladi .Masalan, Cu2O mis(I)-oksidi,CuO mis (II)-oksidi N2O-azot(I)-oksidi,NO-azot(II)-oksidi,N2O3-azot(III)-oksidi.Kimyoviy elementlarning valentligi uning kimyoviy formulasining ustiga rim raqami bilan yozib qo’yiladi.

• O’zgarmas valentli elementlarga natriy, kaliy, litiy, magniy kalsiy va boshqa elementlar kirib ular hamisha bir xil valentlikni namoyon qiladi. O’zgaruvchan valentli elementlarga azot,temir ,fosfor,xlor mis va boshqa elementlarni kiritish mumkin.O’zgaruvchan valentli elementlarnint birikmalarining formulasi yozilganda qavs ichida elementning aynan shu birikma tarkibidagi valyentligi aniq ko’rsatiladi .Masalan, Cu2O mis(I)-oksidi,CuO mis (II)-oksidi N2O-azot(I)-oksidi,NO-azot(II)-oksidi,N2O3-azot(III)-oksidi.Kimyoviy elementlarning valentligi uning kimyoviy formulasining ustiga rim raqami bilan yozib qo’yiladi.